رایج‌ترین نام خانوادگی در بین ایرانیان

ایرانیان، "محمدی" را بیش از دیگر نام‌های خانوادگی از سال 1297 تا کنون انتخاب کرده‌اند. اما نام‌های خانوادگی ترکیبی با این واژه نظیر «میرمحمدی» و «پورمحمدی» نیز در کشور فراوانی بسیار دارد. پس از محمدی ، نام‌های خانوادگی «حسینی»، «احمدی» و «موسوی» قرار دارند. همچنین تاکنون ده هزار واژه به عنوان نام خانوادگی انتخاب شده‌اند.

به نقل از قدس آن لاین « پیشینه اختصاص نام خانوادگی به اشخاص در ایران، به سال 1297 شمسی برمی گردد، یعنی زمان تاسیس سجل احوال مملکتی و ماده سوم قانون مصوب آن که مقرر می‌داشت هر رییس خانواده باید برای خانواده خود نام مخصوص اختیار کند و نام خانوادگی تخصیص‌یافته به نام او ثبت و از آن طریق به هریک از افراد خانواده او تعلق می‌گیرد و همگی به همان نام منصوب می‌شدند.

نخستین شناسنامه در تاریخ سوم دی سال 1297 برای خانمی به نام" فاطمه" و نام خانوادگی ایرانی صادر شد که سند آن در گنجینه ثبت احوال موجود است.

آن موقع در حقیقت شناسنامه‌ها به شکل ورقه هویت سند زده می‌شد که به مرور زمان اطلاعات آن کامل‌تر و شکل آن به صورت سند چند برگی در آمد.

روند صدور شناسنامه و تخصیص نام خانوادگی ابتدا در تهران و در سال 1304 در شهرستان‌های بزرگ شروع شد. اسفند سال 1308 نیز صدور شناسنامه در نمایندگی‌های ایرانی در خارج از کشور برای اتباع ایرانی شروع شد که نخستین سند از این دست ، در بمبئی هندوستان ، برای " عبدالحسین سپنتا " تنظیم شد که نام وی بعنوان کارگردان نخستین فیلم ناطق سینمای ایران با نام " دختر لر" نیز در تاریخ ثبت شده است.

در فرهنگ‌های لغت فارسی ،‌فامیلی و شهرت را ،" نام خانوادگی" تعریف کرده‌اند، اما برای ترکیب نام خانوادگی فرهنگ نویسان تعریفی بیان نکرده‌اند.

در اصطلاح حقوقی نیز نام خانوادگی را این‌گونه تعریف کرده‌اند: « نامی که افراد یک خانواده (یا قسمتی از آن‌ها ) که از نسل یک نفر هستند با آن نامیده می‌شوند و چون این نام بین آن‌ها مشترک است هریک دارای یک نام اختصاصی یا شخصی است که معمولا در عرف به آن نام گفته می‌شود. »