چرا پیکر حضرت زهرا (س) شبانه تشییع شد؟

«ای علی! من فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمد (صلی الله علیه و آله) هستم. حنوط و غسل و کفن کردن مرا در شب به انجام رسان و شب بر من نماز بگزار و شب مرا دفن کن و هیچ کسی را اطلاع نده! تو را به خدا می‌سپارم و بر فرزندانم تا روز قیامت سلام و درود می‌فرستم.»

 پایگاه اینترنتی جهان همزمان با سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، در مطلبی تحت عنوان "پاسخ به یک سوال؛ چرا حضرت زهرا (س) شبانه تشییع شد؟" نوشته است:

«حضرت زهرا (س) زمانی که اجلشان نزدیک شد و در بسترشان به حالت احتضار بسر می‌بردند، علی (ع) بر بالای بسترشان آمدند و بعد از صحبت‌هایی که با همدیگر کردند، فاطمه (س) اجازه خواستند تا چند وصیّت به همسرشان علی (ع) کنند. (1)

از جمله وصایای حضرت زهرا (س) به علی (ع) این بود که گفتند: ای پسرعمو! وقتی که از دنیا رفتم جنازه‌ام را شبانه تشییع کن و مراسم تشییع من را اعم از غسل و کفن و نماز خواندن و دفن کردن باید در محیطی مخفی و پنهان انجام دهید و فقط به کسانی اجازه حضور در تشییع دهید که ظلم و جفا نسبت به من روا نداشته‌اند.

و حتی به یک نقل حضرت زهرا (ع) تصریح کردند که «نگذارید ابی‌بکر و عمر بر من نماز بخوانند و در تشییع جنازه من شرکت کنند».

بعد بحث در این ‌است که علّت اجازه ندادن حضرت زهرا (س) برای حضور برخی در این مراسم تشییع بیانگر چیست؟

یقینا حضرت زهرا (س) با این کارشان می‌خواستند بار دیگر همانند جریان فدک مبارزه‌ای تازه را با وصیّت‌نامه سیاسی خویش شروع کنند که ضربه سهمگینی به حکومت وقت وارد سازند. (2)

فاطمه اطهر (س) با وصیّت خویش افکار خفته مردم مدینه را بیدار می‌ساختند و توجه افکار عمومی را نسبت به پایمال کردن حق خویش جلب می‌کردند. (3)

امیرالمؤمنین با عمل به وصیّت زهرا (س) اذهان جامعه را دچار شک و تردید کردند و مشروعیت خلیفه را زیر سوال بردند و مظلومیت زهرا (س) را بیشتر آشکار ساختند و این سوال را همیشه برای همگان مطرح کردند که چرا قبر زهرا (س) مخفی مانده است.

بدین طریق زمانی که حضرت زهرا (س) از دنیا رفتند، مردم سراسیمه به خانه زهرا (س) می‌آمدند و منتظر بیرون آمدن جنازه بودند که علی (ع) به ابوذر گفتند: برو و با صدای بلند اعلام کن که برگردند چرا که تشییع جنازه دختر رسول ‌خدا امشب صورت نمی‌گیرد و به تأخیر افتاده ‌است.

مردم که متفرق شدند، حضرت علی (ع) با کمک اسماء بدن حضرت را غسل و کفن کردند و در نیمه شب با عده‌ای از نزدیکان و یاران خویش پیکر حضرت زهرا (س) را تشییع کردند. البته در این‌که چه کسانی در تشییع جنازه حضرت حضور داشتند اختلاف است، ولی آنهایی که به اتفاق نامهای آنها آمده است عبارتند از: سلمان، ابوذر، مقداد، عمار، عباس و زبیر و چند تن دیگر که این‌ها به همراه امام علی (ع) جنازه دختر رسول‌خدا را شبانه تشییع کرده و به خاک سپردند و حضرت علی (ع) قبر فاطمه (س) را هم‌سطح زمین کردند و حتی روایت شده در چند نقطه در بقیع، حضرت قبر درست کردند تا متوجه نشوند که قبر فاطمه (س) کدام‌یک است و این‌گونه است که راز مخفی ‌ماندن قبر فاطمه (س) برای همیشه مانده است و کسانی هم که حضور داشتند، دیگر بعدها محل اختفاء قبر فاطمه (س) را بیان نکردند. (4)

بنابر بعضی روایت‌ها، عمر و ابو‌بکر از جمله کسانی بودند که چون صبح شد به در خانه علی (ع) آمدند برای تشییع جنازه که مقداد ندا داد که دیشب حضرت زهرا (س) به خاک سپرده شد. این دو تن به شدّت خشمگین شدند و بر علی (ع) اعتراض کردند.

به احتمال زیاد حضرت زهرا (س) که این وصیّت را کردند، شاید به خاطر این بود که نخواستند این دو تن در تشییع جنازه ایشان حضور پیدا کنند. (5)

پی نوشت:

1- احتجاج الزهرا فاطمه تألیف شیخ حجه اللّه النجفی الرضوی الامیری، ص 210.

2- شهین خشاوی، زندگانی سیاسی حضرت زهرا(س) ص 280.

3- رنجهای زهرا (س)، علامه سید جعفر مرتضی عاملی، ترجمه محمد سپهری، ص 223.

4- بحارالانوارج دهم، ص 195.

5- تحلیل سیره فاطمه الزهرا، علی‌اکبر بابازاده، ص 255»