واکسنی برای مقابله با ایدز با 90% احتمال موفقیت

این روزها خبرهای جالبی از پزشکان اسپانیایی می شنویم، اما این یکی مطمئنا بهترین آنهاست: احتمال تولید واکسنی برای مقابله با ایدز. این واکسن در فاز اول تحقیقات انسانی خود 90% موفق بوده و امید زیادی را در میان پژوهشگران برای ساخت نهایی یک واکسن علیه ایدز بوجود آورده است.

گروهی به سرپرستی دکتر ماریانو استباندر مرکز ملی بیوتکنولوژی اسپانیا (زیرمجموعه انجمن ملی پژوهش اسپانیا ) از سال 1999 بر روی این ساخت این واکسن کار کرده اند. آنها از یک ویروس ضعیف شده به نام MVA-B که نوعی از واکسن اصلاح شده آنکارا (Modified Ankara Vaccinia) است برای ساخت این واکسن استفاده کرده اند. واکسن اصلاح شده آنکارا تاکنون مبنای ساخت انواع زیادی از واکسنهای ضد ویروس مانند واکسن آبله بوده است.

حرف B در پایان نام این واکسن هم به HIV-B شایعترین زیرگونه ایدز در اروپا اشاره دارد. دکتر استفان و همکارانش چهار ژن از مجموعه ژنهای ویروس ایدز را به داخل توالی ژنی MVA وارد کردند و در سال 2008 آن را بر روی میمونها و موشها آزمایش کردند که فاز تحیقات حیوانی آن با موفقیت کامل همراه بود.

در مرحله بعدی (فاز نخست انسانی) آنها تحقیق را بر روی 30 نفر داوطلب که تاکنون مواجهه ای با ویروس ایدز نداشته اند شروع کردند و واکسن را به 24 نفر از آنها تزریق کردند. 6 نفر دیگر دارونماهایی دریافت کردند و طبیعتا هیچ واکنشی هم در بدن آنها بر انگیخته نشد اما در 24 نفری که واکسن را دریافت کرده بودند، 90% آنها واکنش ایمنی خوبی در برابر ویروس ایدز از خود نشان دادند و 85% نیز این توانایی را حداقل تا یکسال بعد از تلقیح واکسن حفظ کردند.

البته ما هم نمی دانیم که پژوهشگران این 90% و 85% را در تعداد 24 نفر چگونه حساب کرده اند، اما به نظر می رسد تعداد تقریبی متناظر با این درصدها به ترتیب 22 و 21 نفر باشد. هرچند این بررسی تنها برروی 30 نفر انجام شده و قبل از تولید تجاری واکسن باید فازهای 2 و 3 تحقیقات انسانی نیز با موفقیت به اتمام برسند. (مراحلی که در آنها تنها واکنش ایمنی سنجیده نمیشود و داوطلبین با ویروس ایدز حقیقی مواجه خواهند شد)

اما نتایجی که تاکنون به دست آمده است این امید را بوجود می آورد که فازهای بعدی نیز به احتمال زیاد با موفقیت طی خواهند شد و در اینصورت این بیماری نابفرمان هم روزی واقعا (و نه فقط در تبلیغات رسانه ای) تحت کنترل در خواهد آمد.