چرا دچار کسالت می‌شویم؟

شاید اولین چیزی که بعنوان دلیل کسالت داشتن به ذهن برسد، خستگی ناشی از انجام امور روزمره، داشتن یک روز پرکار و زحمت و یا حتی بیمار شدن باشد. سوالی که دراینجا مطرح می شود این است که چرا گاهی انسان بدون هیچ دلیلی احساس خمودگی و کسلی دارد؟

نه بیماری، نه خستگی و در عین دارا بودن سلامت جسمانی کامل باز هم احساس کسالت دارد! علت چیست؟

چه چیزی بیش از همه می تواند یک شادی و خوشحالی عمیق و دائمی را برای انسان به ارمغان آورد؟ رفتن به مسافرت، دیدن دوستان، خرید کردن و یا خوردن یک غذای مفصل و لذیذ. اینها همه مطالبات دنیایی هستند که با آنها به دنبال رفع کسالت و بی حالی خود هستیم و این به تنهایی پاسخگوی روح بلند ما نیست و شادی حاصل از آنها، مقطعی و زودگذر است.

به خواسته ها و نیازهای دنیایی رسیدن، خوب است اما کافی نیست. بسیارند اشخاصی که با داشتن ثروت های فراوان و تفریحات متناوب، شاد نیستند. نیاز بشر فراتر از این مباحث است. اگر نگاهی به رسانه های تبلیغاتی بیندازید خواهید دید که تبلیغات در هر زمینه ای بسیار قوی است و تمامی ندارد. دنیا روز به روز درحال پیشرفت است اما نباید با تمام رنگ هایش ما را محو خود کند و کنترل اذهان را بدست خود بگیرد. همه مالکیت ها اعتباری است، حقیقی نیست.

تاکنون از خود سوال کرده اید که چرا با خواندن قرآن شاد نمی شوید؟ قرآن منشور زندگی ماست و برای تمامی امور زندگی بشر، دستورالعمل دارد، در زمینه رفتارهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فردی صحبت می کند و راهکار می دهد.

در اینکه قرائت ظاهری قرآن پر از نور و ثواب است شکی نیست اما استفاده از معانی و تفاسیر قرآن ارجحیت دارد. استفاده از راهکارهای قرآنی و دینی و دریافت راه حل های زندگی از طریق احادیث و سنت و روش پیامبران و امامان معصوم(ع)، مسیر را روشن می کند و آنچه را که امروزه به عنوان استرس، افسردگی و کسالت می شناسیم به آرامش تبدیل می شود.

و اینجاست که باید به کلام قران توجه کرد که می فرماید: «الا بذکرالله تطمئن القلوب»

در حدیثی در باب شخص مومن آمده است:
تراه بعیدا کسله دائما نشاطه
او را مى بینى در حالی که کسالت از او دور و نشاطش دائمى است.

قابل توجه است که در کتاب "نسخه های خانگی تجربه شده و اسرار شفای طبیعی" نوشته گروهی از نویسندگان آمریکایی که در سال  1993 میلادی به چاپ رسیده، آمده است: برخاستن از بستر در شب و انجام حرکات ساده در منزل و برخی تمرینات سبک ورزشی و شستن دست ها و پاها و مالش دادن آنها با آب و تنفس عمیق برای سلامتی بسیار مفید است.

با اندکی تأمل در این توصیه ها در می یابیم که همه این حرکات در وضو و نماز شب تجلی می یابد.

نبی اکرم(ص) ، پیش از همه این تحقیقات در اشاره ای معجزه گونه به نماز شب می فرماید: "نماز شب را بر پا دارید که صالحان پیش از شما به آن می پرداختند، تقرب به باری تعالی و دوری از گناه و کفاره بدی ها و دور ساختن درد از جسم در آن نهفته است."

بنابراین مؤمن شاداب است چون متصل به مبداء پایدار و جاویدى است که زوال نمى پذیرد. ممکن است کسى را، طلب مال یا جاه با نشاط کند، اما اینگونه نشاط ها زوال پذیرند. در روایات تاکید فراوان شده است که در عبادات ، بویژه اعمال عبادى استحبابى، با نشاط به عبادت بپردازید. در روایت توصیه شده که براى پیدا کردن نشاط یکى از راهها این است که عبادت با خدا را همچون معامله اى در نظر آورد. همان طور که در مسائل دنیوى، در معامله اى که سودى عاید انسان مى شود، روح نشاط پیدا مى کند، در مسائل عبادى چرا نباید چنین محاسبه اى کرد.

مشکل اساسی در نداشتن بصیرت است ، برای کسب بصیرت باید بتوانیم هواهای نفسانی را به درگاه الهی ذبح کنیم . آلودگی های رفتاری، زبانی، قلبی و... را کشف کنیم و نگذاریم گناهان تدریجی باعث فراموشی قیامت شود. خود را به قرآن، نهج البلاغه و سایر کتب دینی و علمای دین نزدیک کنیم. شاید به دلیل اینکه از علما جدا افتاده ایم و مباحث آنان را سنگین می بینیم، گاهی برای اثبات هویت خود به سراغ شادی های کاذب، نفاخر، تکاثر و... می رویم.

لقمان به فرزندش فرمود: اهل کسالت داراى سه علامت هستند. سستى مى کند تا آنکه به کوتاهى منجر مى شود - یعنى سستى  کردنش باعث مى شود تا کوتاه بیابد. وقتى کوتاه آمد، ضایع مى کند. آنگاه که تضییع  کرد به معصیت و گناه دچار مى شود.

برای عالم فردی خود (نماز ، قبرو... ) باید به فکر چاره بود. انجام واجبات اولین گام رسیدن به آرامش و تسکین قلب است اما باید به نیت تقرب باشد. شخصی که نماز می خواند تا به جهنم نرود چه لذتی از عبادت می برد؟ نماز گفتگوی با معشوق است و سجاده سکوی پرواز.

می بایست مراقب حق الناس هم بود. معابر عمومی، فقط پیاده روها نیستند بلکه اذهان مردم نیز خود معابر است. گاهی با یک اس ام اس یا لطیفه ای در باب قوم و قبیله ای، حرفهایی زده می شود که همگی حق الناس اند. به عقل خود رجوع کنیم و هدف را بشناسیم به قول مولانا: زکجا آمده ام، آمدنم بهر چه بود ... .

مولایمان علی(ع)می فرماید:
«رَحَمَ اللهُ امرءً عَرَفَ مِن أین و فی أین و إلی أین»
«خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده و در کجا قرار گرفته است و به سوی کجا می رود.

با به دست آوردن شادی آخرت در این دنیا نیز به آرامش می رسیم و می توانیم یک روز را به دور از هر کسالتی بگذرانیم حتی توأم با مشکلات و سختی هایش.