تولیدمثل بدون کمک جفت

محققان اخیرا متوجه شدند مارمولک کوچکی که به عنوان یکی از اقلام خوراکی رستوران‌های جنوب‌شرقی آسیا ـ ویتنام ـ شناخته می‌شد، قادر است از طریق غیرجنسی تولید مثل کند.این مارمولک به نام علمی Leiolepis ngovantrii توسط نگو وان تری از دانشکده علوم و فناوری ویتنام کشف و توسط لی کریسمر یکی از خزنده‌شناسان دانشگاه Sierra کالیفرنیا طبقه‌بندی شد.

Sierra در کالیفرنیا کریسمر همکار وان تری تشخیص داد که احتمالا این گونه متعلق به گروه Leiolepis است، اما در این گروه رنگ مارمولک‌های نر و ماده متفاوت است و در عکس‌های ارسالی فقط نمونه نر دیده می‌شد. این موضوع سبب شد که متخصصان به این فکر بیفتند که این گونه‌های جدید فقط شامل جنس ماده هستند. کریسمر سریعا با پرواز خود را به شهر هوشی مینه رساند و طی تماس تلفنی از رستورانی که مارمولک‌ها در آن نگهداری می‌شد درخواست کرد تا 8?ساعت بعد که او به آنجا می‌رسد تعدادی از مارمولک‌های زنده را نگه دارند. به محض رسیدن به آنجا چند مارمولک را توانستند به دست آورند و با کمک دانش‌آموزان بومی چند تای دیگر هم در طبیعت پیدا کردند. روی هم رفته 70?مارمولک که همگی ماده بودند جمع‌آوری شد.DNA میتوکندریال نشان می‌داد که گونه مادری آنها L.guttata است، اما گونه پدری آنها تاکنون شناخته نشده است. این‌گونه جدید شناخته شده تنها گونه‌ای نیست که از طریق تولیدمثل غیرجنسی تکثیر می‌کند، بلکه حدود یک درصد تمام مارمولک‌‌های موجود در دنیا به این طریق و بدون کمک جنس نر تولیدمثل می‌کنند.

این گونه پیش از این برای علم ناشناخته بود. هرچند در ناحیه مکونگ دلتا از زمان‌های بسیار دور که در خاطر کسی نیست به عنوان غذا استفاده می‌شده است. نگو وان‌تری ابتدا این مارمولک را در یکی از رستوران‌های ایالت ریا وانگ تائو، جایی که مارمولک‌های زنده در مخزن مخصوص نگهداری می‌شوند تا برای مشتری طبخ شوند، پیدا کرد.

در نگاه اول همه مارمولک‌ها یکسان به نظر می‌رسیدند. پس از ارسال عکس‌ها به دانشگاه

در پنجه‌های جلویی این مارمولک‌ها لایه‌های استخوانی گسترش یافته‌ای دیده می‌شد. این گونه در منطقه‌ای بین سواحل ماسه‌ای و مناطق پوشیده از خار زندگی می‌کردند. شاید این موضوع پیوندی از 2 گونه مرتبط مادری و پدری باشد که در مناطق جدا می‌زیسته‌اند.

آزمایش‌های ژنتیکی

در این فرآیند تخمک شامل تمامی کروموزوم‌های لازم بوده و بدون بارور شدن به مرحله جنینی می‌رسند. تولیدمثل توسط تخمک بارور نشده به شکل بسیار نادر در ماهی و بعضی بی‌مهرگان خصوصا حشراتی همچون شته و از طریق القای مصنوعی در موش‌ها هم دیده شده است، اگرچه تعداد مارمولک‌های جدید کشف شده در مناطق زندگی‌شان کم نیست، اما خزنده‌شناسان معتقدند به دلیل کاهش گوناگونی ژنتیکی از یک نسل به نسل بعدی ممکن است این خزنده در معرض خطر انقراض قرار داشته باشد.

Physorg