ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
تواضع حالتی درونی است که نمیگذارد انسان خود را از دیگران برتر ببیند و احترام و به بزرگداشت دیگران میانجامد.
تواضع و فروتنی در برابر دیگران موجب خشنودی خداوند است و در دنیا بزرگی و عزت میآورد. کسی که خویشتن را کوچک نمیشمارد و احساس ضعف و کمبود در برابر دیگران ندارد میتواند برای خدا در برابر بندگان او فروتنی کند و کسی که معیار نیکی و بزرگی هر کسی را نزدیکی به خداوند میداند، در برابر هر مومن فروتن میشود و این فروتنی را مایه رفعت مقام خویش در نزد خداوند میشمارد.
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
ما تواضع احد لله الا رفعه الله؛ (332)
هیچ کس برای خدا فروتنی نکرد جز آن که خداوند او را بلند مرتبه داشت.
و خداوند بندگان خویش را به سبب فروتنی ستود آن گاه فرمود:
و عبادالرحمان الذین یمشون علی الارض هوناً؛ (333)
و بندگان خدای رحمان آنانند که روی زمین به نرمی گام بر میدارند.
و نیز خداوند پیامبر بزرگوارش را به این خلق نیکو امر فرمود:
و احفض جناحک لمن اتبعک من المومنین؛ (334)
و برای مومنانی که تو را پیروی کردند بال خود فرو گستر (فروتنی کن).
امیرالمومنین(ع) در توصیف متقین فرمودند: مشیهم التواضع روش متقین فروتنی است (335) و نیز تواضع را از اخلاق انبیاء شمردند:
فلو رخص الله فی الکبر لاحد من عباده لرخص فیه لخاصه انبیائه و اولیائه. و لکنه سبحانه کره الیهم التکابر و رضی لهم التواضع فالصقوا بالارض خدودهم و عفروا فی التراب وجوههم و خفضوا اجنحتهم للمومنین؛ (336)
اگر خدا رخصت کبر ورزیدن را به یکی از بندگانش میداد به یقین چنین منتی را بر پیامبران برگزیده و دوستانش مینهاد؛ لیکن خدای سبحان خودبزرگ بینی را بر آنان ناپسند دید و فروتنیشان را پسندید پس پیامبران گونههای خود را بر زمین چسبانیدند و چهرههای خود را به خاک مالیدند و برابر مومنان فروتنی نمودند.
تواضع اگر ناشی از ایمان و برای بزرگداشت مومنان باشد برای رسیدن به هدف غایی انسان سودمند است.
امام صادق(ع) فرمودند:
ان فی السماء ملکین موکلین بالعباد، فمن تواضع لله رفعاه و من تکبر وضعاه؛ (337)
دو فرشته در آسمان بر بندگان گماشته شدهاند پس هر کس برای خدا تواضع کند او را بالا برند و هر کس تکبر کند پستش سازند.
آثار ارزشمند تواضع وابسته به نیت الهی تواضع کننده است.
امیرالمومنین(ع) تواضع برای رسیدن به مطاع دنیایی را نکوهش کردهاند و آن را موجب تخریب دین دانستهاند:
من اتی غنیا فتواضع له لغناه ذهب ثلثا دینه؛ (338)
و آن که نزد توانگر رفت و به خاطر مالداری وی در برابرش فروتنی کرد دو ثلث دینش را به باد داد.