منظومه شمسی پیرتر از تصور ماست

بررسی شهاب‌سنگ آلنده که سال 2004 با زمین برخورد‌کرده نشان می‌دهد منظومه شمسی حدود 2میلیون سال پیرتر از تصور ما است. این تحقیق تازه می‌تواند به کشف شرایط و دلایل پیدایش منظومه شمسی و حتی زمین کمک کند.

 می‌دانیم منظومه شمسی حدود 4.5 میلیارد سال پیش تشکیل شده است. این منظومه زمانی به شکل توده درهم پیچیده‌ای از ابرهای گازی تشکیل‌شده از هیدروژن و هلیم بوده اما خرده‌ریزه‌هایی که از انفجار سایر ستاره‌ها ایجاد شده بودند همراه با غبارهای بسیارریز کیهانی که از عناصر سنگین‌تر تشکیل شده‌اند، ظهور آن را رقم زده‌اند. در ابتدا ذرات گرد‌و‌غبار نقش نقاط تجمع را در سحابی خورشیدی به عهده گرفته‌اند، ذرات بزرگ‌تر اطراف آنها مجتمع‌شده و طی میلیون‌ها سال خورشید جوان، سیارات و دیگر اجرام منظومه را ایجاد کرده‌اند.

محققان برای استنتاج زمان تشکیل اولین اجتماع از این ذرات و تخمین سن منظومه، عمر شهاب‌سنگ‌هایی تا ابعاد یک‌سانتمتر را که با زمین برخورد کرده‌اند مورد بررسی قرار می‌دهند. این قطعه سنگ‌های کوچک که حین سرد‌شدن گازها برای تشکیل خورشید و سیارات منظومه شمسی ایجاد شده‌اند بخشی از کهنسال‌ترین اجرام آسمانی این منظومه به شمار می‌روند.

اودری بوویر و همکارانش در دانشگاه ایالتی آریزونا در تمپی به تازگی به تجزیه این قطعات در شهاب‌سنگی پرداخته‌اند که سال 2004/1383 در شمال‌غرب آفریقا با زمین برخورد کرده است.

به گزارش نیوساینتیست، تحقیق آنها روی میزان باقی‌مانده ایزوتوپ‌های اورانیم238 و اورانیم235 در این قطعات که در طول زمان به ایزوتوپ‌های سرب207 و سرب206 تبدیل می‌شوند، نشان می‌دهد منظومه شمسی باید بین 0.3 تا 1.9 میلیون سال پیرتر از تخمین‌های قبلی محققان که مبتنی بر بررسی روی دو شهاب‌سنگ قدیمی‌تر ، یکی در قزاقستان به سال 1962/1341 و دیگری در مکزیک به سال 1348/1969 بوده است، باشد. یعنی خورشید و منظومه 4.5682 میلیارد‌ سال عمر دارد.

شاید به نظر برسد در یک بازه چندین میلیارد ساله این اختلاف یکی‌دو میلیون ساله چندان اهمیتی نداشته باشد، اما همین اختلاف اندک می‌تواند زمانی که شرایط پیدایش این منظومه و علل ایجاد آن بررسی می‌شود بسیار حائز اهمیت باشد.

ری برگس زمین شیمیدان دانشگاه منچستر در انگلستان می‌گوید: «این تحقیق و بررسی‌های مشابه می‌توانند به ما بگویند چه چیزی پیدایش منظومه شمسی را آغاز کرده است و پس از آن چه اتفاق‌هایی رخ داده‌اند. حتی می‌توانیم به پیدایش زمین برسیم و اینکه چرا ساختار این کره خاکی به این شکل ایجاد شده است».

به نظر می‌رسد این شهاب‌سنگ که آلنده نام دارد پیش از فرود به زمین متحمل گرمای شدید و تغییر‌شکل بسیاری شده باشد از سوی دیگر تداخل ایزوتوپی آن نسبت به سایر شهاب‌سنگ‌های شناخته‌شده کمتر است و به همین دلیل نتایج حاصل از بررسی آن قابل اطمینان‌تر و دقیق‌تر خواهند بود.