همه چیز ازهمه جا
عکس و مطالب خوندنی ودیدنیهمه چیز ازهمه جا
عکس و مطالب خوندنی ودیدنیبهداشت سالمندان
بشریت پیشرفت اخلاقی خود را مدیون کهنسالان است ، در کهنسالی انسان بهتر و فرزانه می شودو تجربیات خود را به نسل های آینده انتقال می دهد ، بدون کهنسالی بشریت راکد می ماند(تولستوی)
سالخوردگی تا حدی شبیه سرزمین دیگر است .اگر پیش از سفر به این سرزمین خود را آماده این سرزمین کرده باشید ، در آنجا به شما خوشتر خواهد گذشت(اسکینر)
ما بوسیله تغییر ، زمان و گذشت زمان را درمی یابیم .رشد و تکامل هم نوعی تغییر است که در گذشت زمان انجام می گیرد
بشریت پیشرفت اخلاقی خود را مدیون کهنسالان است ، در کهنسالی انسان بهتر و فرزانه می شودو تجربیات خود را به نسل های آینده انتقال می دهد ، بدون کهنسالی بشریت راکد می ماند(تولستوی)
سالخوردگی تا حدی شبیه سرزمین دیگر است .اگر پیش از سفر به این سرزمین خود را آماده این سرزمین کرده باشید ، در آنجا به شما خوشتر خواهد گذشت(اسکینر)
مقدمه:
اغلب کشورهای در حال توسعه ، تا کنون پیچیدگی های اجتماعی ، اقتصادی و بهداشتی انتقال جمعیتی (پیر شدن ملت ها ) درک کرده اند.در حالیکه با افزایش روز افزون سالمندان ، مشکلات آنها بیشتر شده و هنوز راه حل رضایت بخشی پیدا نشده ، مراقبت بهداشتی از این افراد در بسیاری از گشورها هنوز مسوولیت مهمی به حساب نمی آید.و نیاز های سالمندان مانند نیازهای سایر بزرگسالان در نظر گرفته می شود.در همین راستا بخش مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت یک استراتژی ناحیه ای برای مراقبت بهداشتی از سالمندان تدارک دیده که در آن تربیت کارکنان مراقبت های اولیه بهداشتی در الویت قرار دارد.
افزایش سریع جمعیت سالمندان به علت کاهش میزان مرگ و افزایش امید به زندگی است
دلایل تغییر در ترکیب جمعیتی :
-نرخ مرگ و میر در اغلب کشورها کاهش یافته و در نتیجه افراد عمر طولانی تری دارند و امید به زندگی در بدو تولد افزایش یافته است.امروزه در اغلب کشورها یک فرد 60 ساله می تواند انتظار داشته باشد که 15 تا 20 سال دیگر عمر کند.در گذشته افراد بالای 100 سال به ندرت در همه کشورها زندگی می کردند انا امروزه بسیاری از آنان در کشورهای در حال توسعه هم زندگی می کنند
- کاهش تعداد تولد ها .الگوی رایج یک تا دو فرزند معمول در بین طبقات متوسط و بالای جمعیت شده است
در حال حاضر در اغلب کشورهای منطقه مدیترانه افراد 60 سال و بالاتر ، 4 تا 5 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند (قبرس 14 درصد)
جمعیت 13 میلیونی این افراد هر ساله در حال افزایش است ، به طوریکه ظرف 10 سال آینده ، جمعیت سالمندان 8 تا 10 درصد کل جمعیت را تشکیل خواهد داد
در کشورهای اروپای غربی (آلمان ، فرانسه ، انگلیس ، سوئد) این جمعیت 12 تا 25 درصد کل جمعیت را تشکیل می دهند که تا سال 2020 به 25 درصد می رسد
پدیده سالمندی چندیدن دهه است در جوامع غربی مشهود است ، و دولت و مردم آماده اند .اما برای کشورهای منطقه مدیترانه شرقی پدیده ای نوین است واغلب از پیچیدگی های اجتماعی ، اقتصادی و بهداشتی آگاهی وجود ندارد.بنابراین باید قبل از اینکه پدیده به حالت بحرانی برسد ، برنامه ریزی صورت بگیرد
ضمن اینکه چگونگی پیر شدن تابع چگونگی دوران های پیشین است
از دست دادن هیجان زندگی مساوی است با پیری
اهداف بهداشتی
- تامین رفاه سالمندان و افزایش عمر به همراه افزایش سطح سلامت:
سالمندان به تدریج توانایی جسمی خود را برای مقاومت در مقابل عفونت ها از دست می دهند .حفظ و ارتقا سلامت باقی مانده برنامه ای مجزا از مراقبت های بهداشت عمومی نیست
- درک معنی و مفهوم سالمندی:
تمام افراد بالای 60 سال مشابه هم نیستند
سالمندی به خودی خود یک پدیده زیست شناختی است نه یک بیماری
-شناسایی سالمندان در جامعه :
اطلاعات در مورد شرایط زیستس و بهداشتی سالمندان در جامعه
حمایت از سالمندان توسط سازمانهای دولتی و غیر دولتی
- آگاهی از حفظ سلامتی:
- موثرترین راه مراقبت است.سالمندان باید فعالیتهای روزمره زندگی را حفظ و تنظیم کنند (مثلا از خوابیدن و نشستن به مدت طولانی خودداری کنند)
- فراهم اوری نیازهای تغذیه ای سالمند متناسب با وضعیت:
پرهیز از خوردن گوشت قرمز ، تخم مرغ ، مواد لبنی ، چربی های حیوانی، غذاهای سرخ شده و ادویه دار تا حد امکان
پرهیز از مشروبات الکلی
خوردن غذا در سه وعده کم و منظم
شناسایی سالمندانی که در معرض بیماری های مرتبط فرار دارند و ارجاع به پزشک
-تشخیص اختلالات شایع در تندرستی :
شناسایی سالمندانی که احتیاج به مراقبت های پزشکی تخصصی دارند
فشار خون بالا، بیماری های فلبی ، دیابت ، سرطان ، بیماری های تنفسی ، بی اختیاری ادراری ، اختلال در بینایی و شنوایی ، آرتریت و اختلالات ارتوپدیک ، اختلالات روانی ، مشکلات دهانی
-ایجاد هشیاری اجتماعی به نفع سالمندان:
طرح و اجرای برنامه جهت تامین نیازهایشان توسط مسولین دولتی ، رهبران مذهبی و ...
سالمندی چیست ؟
سالمندی یک بیماری نیست ، یک پدیده زیست شناخنی است که همه افراد با آن درگیر هستند
سالمندی مانند همه دوران های زندگی با تغیرات بدنی وروان شناختی خاص مشخص می شود .این فرایند را نمی توان متوقف یا معکوشس نمود ، بلکه می توان با مراقبت صحیح به تاخیر انداخت.نقص و ناتوانی را می توان با مراقبت های ساده پیشگیری نموده و به حداقل رساند
در بدن انسان تغییرات مداومی در حال رخ دادن است که از طریق آن ساختارهای جسمی ، ذذهنی و عاطفی دچار تغییرات می شوند.آثار این تغییرات عمدتا تعیین کننده خوب یا بد بودن سازش های شخصی و اجتماعی سالمند می باشند .ناسازگاری های حاصل به ناخرسندی و بدبختی می انجامند .به همین دلیل در فرهنگ امروز مردم از پیری بیشتر از میانسالی می ترسند.
در اغلب جوامع شهری مرز قراردادی 60 سال سن یعنی زمانیکه فرد از خدمت ، باز نشسته می شود ، آغاز سالمندی را نشان می دهد .با وجود این هر شخص به شیوه متفاوتی پیر می شود.
همه سالمندان یکسان نیستند اگر چه تفاوت های فردی وجود دارد .اما جمعیت سالمند را می توان به دو گروه تفسیم کرد :
سالمندان بین 60 تا 75 سال (سالمندان جوان)
سالمندان بالای 75 سال (سالمندان پیر که نیاز به مراقبت های ویژه دارند)
با افزایش سن تغییرات بیولوژیکی در بدن رخ می دهد که بیماری نیستند اما عملکرد کامل را محدود می کنند و از فردی به فرد دیگر متفاوتند.
سالمندی باعث می شود استخوانها فشردگی خود را از دست بدهند و شکننده تر شوند (پوکی استخوان).این پدیده در زنان بعد از یائسگی بیشتر شایع است .ضمن اینکه استخوان شکسته به آسانی التیام نمی یابد.
در سالمندی عضلات به تریج دچار لاغری و ضعف می شوند ، عضلاتی که مسوول حرکات سریع هستند بیشتر آسیب می بینند .عضلاتی که برای کار جسمی سنگین استفاده می شوند تا اواخر سالمندی مصون می مانند.
در سالمندی آب بدن به شدت کاهش می یابد ، با این حال سالمندان کم آب می نوشند
تشویق به نوشیدن آب و آب میوه ها ، حتی اگر سالمند تشنه نباشد ، ترشح ادرار به صورت طبیعی را تضمین کرده و احتمال ایجاد عفونت های ادراری که در سالمندان شایع است کاهش می یابد
با افزایش سن ، ه ویژه در گرون سالمندان جوان یک فرایند تدریجی توزیع مجدد چربی رخ می دهد و چربی از اندام های انتهایی به تنه منتقل می شوددر حالیکه وزن ثابت است.این یک فرایند طبیعی فیزیولوژیکی استونباید تلاشی برای محدود کردن رژیم غذایی به عمل آید
کاهش چربی بدن با رسیدن به سن بالای 75 سال آغاز می شود و این به خاطر محدودیت در تغذیه به علت دشواری در جویدن ، فقدان اشتها ، محدودیت شدید فعالیت جسمانی است.
در سالمندی پوست خشک می شود زیرا به تدریج پربی زیر جلدی و بافت همبند زیرین کاهش می یابد.
· نیازبه انرژی با بالا رفتن سن به تدریج کاهش می یابد به همین دلیل با افزایش سن نیاز به کاهش کالری دریافتی است و بنابراین دریافت غذاهایی که انرژی ساز هستند نظیر نان ، برنج ، شکر و چربی و روغن باید کاهش یابد.
· اغلب سالمندان دندان مصنوعی دارند که می تواند زمینه ساز بیماری شود .
در مناطق روستایی سالمندان به صورت ناقص و یا کامل فاقد دندان هستند ، به همین دلیل خرد کردم مواد غذایی برای آنها امکان ندارد.
با وجود اینکه غذاهای مایع ، نرم و یا له شده ترجیح داده می شوند نمی توانند نیازهای تغذیه ای سالمندان را کاملا تامین کنند و باید رژیم غذاییشان تقویت شود.
- ظرفیت هضم و جذب مواد غذایی در افراد پیر کمتر از جوانان است به همین دلیل باید از غذاهای سرخ کردنی ، پرجرب و ادویه دار اجتناب گردد.مقدار مصرف غذاهای حیوان مانند وشت قرمز و یا تخم مرغ نیز بایستی کاهش یابد و به جای آنها از ماهی که منبع مناسبی از پروتئین های حیوانی است استفاده شود.
- با وجود اینکه سالمندان به کالری کمتری نیازمندند ، اما به مقادیر مشابهی از ویتامین ها و املاح معدنی همانند سایر افراد بالغ نیاز خواهند داشت که از طریق خوردن سبزیجات و میوهجات باید تامین شود.
- با بالا رفتن سن تمایل شدیدی به خوردن شیرینی جات ایجاد می گردد و احتمالا با بالا رفتن سن مقدار شکر بیشتری نیز به همراه چای و قهوه به دلیل تغییر ذائقه غذایی استفاده می شود .به علت شیوع بیماری دیابت در سنین بالا باید محدودیت های مناسبی بعد از کشورت با پزشک اعمال گردد.
نیازهای بدنی:
1. درجه گرمای خانه از کف تا سقف باید نسبتا یکنواخت باشد زیرا جریان بد هوا سالمندان را به سرما حساس می کند
2. سالمندان به دلیل آسیب های تدریجی بینایی به پنجره های بزرگ نیاز دارند تا از نور کافی بهره مند شوند
3. آذوقه سالمندان باید سبک و متنوع باشد
4. بیش از چند پله نباید بالا بروند
5. کف ساختمان (راهرو، اتاق، حمام و دستشویی و توالت ، آشپزخانه ) نباید لیز باشد.
6. جاهای خطرناک ساختمان هنیشه باید روشن باشد
7. فای کافی برای تفریحات بیرونی و درونی وجود داشته باشد
8. سر و صدا مخصوصا در طول شب باید کنترل شود، اتاق خواب باید در قسمت آرام خانه قرار گیرد
9. وسایل مورد نیاز سالمند بخصوص وسایل آشپزی و شست و شو دم دست وی باشد
10. اتاق زندگی در یک طبقه باشد تا امکان افتادن از پله نباشد
11. اتاق خواب باید نزدیک دستشویی و توالت وحتی الامکان حمام باشد و زیاد روشن و یا خیلی تاریک نباشد
12. وجود توالت فرنگی ، حمام داخل خانه و نرده کنار راهروها و پله ها به حفظ سلامت سالمند کمک می کند
13. غذاهای متناسب با میزان فعالیت های فیزیکی و نیازهای خاص سالمند، غذاهای محلی ، پیشنهادی و مطابق دائقه و وضعیت دهان و دندان سالمند باید تهیه گردد
14. تهیه یک برنامه فعالیت جسمانی مناسب در طول روز مفید است تا سالمند در هنگام شب بدون قرص خواب بخوابد
15. همراهی سالمند در همگام ورزش ، حرکات و استفاده از داروهای ضروری لازمست
16. کمک به سالمند در هنگام انجام امور مربوط به بهداشت فردی نیاز است
نیازهای روانشناختی:
- باید اتاقی کوچک مخصوص سالمند موجود باشد تا بتواند آنجا با خود خلوت کند
- فضا برای تفریحات نشسته مثل خواندن و تماشای تلوزیون وجود داشته باشد
- سالمند باید محل مخصوصی برای ذخیره کردن چیزهای متعلق به خودش داشته باشد
- باید فروشگاه ها و سازمانهای اجتماعی چنان نزدیک باشد که براحتی و مستقلا بتواند به آنها مراجعه کند
- با خویشان و نزدیکانش نزدیک باشد تا بتواند با آنها تماس برقرار کند
- باید سرگرمی و وسایل تفریحی مخصوص خود به ویژه در زمستان که بیرون رفتن مشکل است ؛ داشته باشد
- وسایل رفتن به خرید ، مکان های تفریحی ، آرایشگاه و مکان های مقدس فراهم باشد
- داشتن مکان و فرصت برای آشنایی با افراد تازه جهت جانشیم ساختن آنها به جای دوستان و آشنایانی که از دست رفته اند
- تهیه و گسترش فعالیت های تازه مناسب سالخوردگی جهت پر کردن اوقات فراغت لازمست
- باید با سالمند رفتار مناسب همانند سایر اشخاص بزرگسال و مستقل ( احترام ، نظر خواستن ، مشورت کردن) داشت
- تامین محبت از ارکان تامین سلامت است
- اغلب سالمندان به طور مداوم ، انواعی از داروها را برای اختلالات مزمن چندگانه خود مصرف می کنند.و به علت نقص بینایی و فراموشی مزمن ، مصرف بیشتر و یا کمتر از حد لازم بین سالمندان شایع است ، مراقبین سالمند باید به نوع ، تعداد دفعات و مقدار مصرف داروهایی که فقط توسط پزشک باید تجویز شده باشند دقت داشته باشند
- وجود رهبران معین برای سازماندهی چگونگی زندگی و امکانات رفاهی سالمندان مفید است
