شخصیت‌شناسی رنگ‌ها

استفاده از رنگ در طراحی، ذهن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به‌طوری که عکس‌العمل افراد در برابر دیدن اشیا، منحصربه‌فرد است. تئوری رنگ‌ها، خود یک علم است و نتیجه مطالعه تاثیر رنگ‌ها روی افراد مختلف نشان می‌دهد که بسیاری، کارهای خود را بر اساس این رنگ‌ها انجام می‌دهند. مساله ساده‌ای مثل مقدار یا شفافیت یک رنگ می‌تواند احساس کاملا متفاوتی روی افراد مختلف داشته ‌باشد. این مساله تا حدی است که در یک فرهنگ، یک رنگ نشان‌دهنده شادی و در فرهنگی دیگر، نشان‌دهنده غم است.

الف) رنگ‌های گرم

رنگ‌های گرم شامل قرمز، نارنجی، زرد و خانواده‌های این رنگ‌ها است. این رنگ‌ها، رنگ‌های آتش، پاییز و طلوع هستند که انرژی‌دهنده، پرحرارت و مثبتند.

قرمز و زرد (به‌همراه نارنجی که بین این دو است) از رنگ‌های اصلی هستند که گرما را تداعی می‌کنند. استفاده از این رنگ‌های گرم در طراحی به‌منظور بالابردن حس اشتیاق، شادی، وجد و انرژی است.

قرمز (رنگ اصلی)

قرمز، رنگ بسیار گرمی است که با آتش، خشونت و جنگ همراه است. همچنین به‌معنی عشق و اشتیاق، و در تاریخ نشانه شیطان و خدای عشق است. همچنین این رنگ می‌تواند تاثیر فیزیکی روی افراد بگذارد (فشار خون را بالا می‌برد و ...) قرمز، معنی خشونت و اهمیت را هم به‌دنبال دارد. خطر را نیز باید از معانی رنگ قرمز دانست.

در فرهنگ چین رنگ قرمز، رنگ شادی و رفاه، در آفریقای جنوبی، رنگ صبح، رنگ کمونیسم، و در آفریقا نشانه ایدز است.

در طراحی، قرمز می‌تواند قدرت زیادی از خود نشان دهد و اگر از آن بیش از حد استفاده شود می‌تواند کاربر را دست‌پاچه کند. قرمز، رنگ خوبی برای زمانی است که می‌خواهیم قدرت یا اشتیاق را در طراحی نشان دهیم. این رنگ، همه‌کاره است طوری که طیف‌های روشن آن، انرژی‌دهنده است و طیف‌های تیره آن نشان‌دهنده قدرت و ظرافت.

نارنجی (رنگ ثانویه)

نارنجی بسیار پرجنب و جوش و انرژی‌دهنده است. این رنگ، به‌خودی خود، زمین و پاییز را نشان می‌دهد. به این دلیل که این رنگ با تغییر فصول همراه است،‌ می‌تواند حرکت و جنبش را در کل تداعی کند. در طراحی‌ها، نارنجی توجه را جلب می‌کند، بیشتر دوستانه و کمتر تهاجمی است.

زرد (رنگ اصلی)

زرد روشن‌ترین و انرژی‌دهنده‌ترین رنگ، در بین رنگ‌های گرم است. شادی و طلوع خورشید از معانی آن است و نشان‌دهنده فریب و نامردی نیز هست. در برخی فرهنگ‌ها، زرد نشانه امید است و زمانی‌که فرد دوست‌داشتنی‌ای از جنگ برمی‌گردد نواری زرد، به مناسبت ورود او نصب می‌کنند. خشم نیز می‌تواند از نشانه‌های آن باشد ولی نه به‌قدرت قرمز. در مصر، زرد نشانه صبح، در ژاپن، نشانه شجاعت و در هند، نشانه یک تاجر موفق است.

در طراحی‌ها، زرد روشن حس شادی و سرور را القا می‌کند. اگر زرد روشن‌تر شود، برای کودکان استفاده بیشتری دارد. زرد تیره‌تر و طلایی، بعضی‌وقت‌ها آنتیک به‌نظر می‌رسد و برای طراحی‌هایی که می‌خواهند حس دوام را به کاربر القا کنند، به‌کار می‌رود.

ب) رنگ‌های سرد

رنگ‌های سرد شامل سبز، آبی و بنفش است که از رنگ‌های گرم آرامترند. این رنگ‌ها، رنگ‌های شب، آب و طبیعت هستند که حس آرامش را به بیننده می‌دهند. رنگ آبی اصلی‌ترین رنگ، در طیف رنگ‌های سرد است. به‌این معنی که بقیه رنگ‌های سرد از ترکیب آبی با یک رنگ گرم ساخته می‌شوند (ترکیب با زرد، رنگ سبز می‌دهد و ترکیب با قرمز، رنگ بنفش). از رنگ‌های سرد برای القای حس آرامش یا حرفه‌ای بودن، در طراحی به‌کار می‌روند.

سبز (رنگ ثانویه)

سبز، نزدیک‌ترین رنگ به رنگ زمین است و می‌تواند شروع جدید و رشد را نشان دهد. این رنگ، از آبی، شادی و از زرد، انرژی را به ارث برده است. رنگ سبز در طراحی تاثیرات هارمونیک و توازنی دارد و بسیار پایدار است.

آبی (رنگ اصلی)

آبی در زبان انگلیسی با اندوه همراه است و همچنین برای نشان دادن حس آرامش و مسئولیت‌پذیری به‌کار می‌رود. در بسیاری از فرهنگ‌ها، آبی نشان‌دهنده صلح، معنویت و مذهب است.

در طراحی، معنی آبی براساس مقدار رنگ و سایه آن تغییر می‌کند. مثلا آبی روشن برای سایت‌های شرکت‌های رسمی و برای جایی که قدرت و اطمینان مهم است به‌کار می‌رود.

بنفش (رنگ ثانویه)

بنفش، ترکیب رنگ آبی و قرمز است و خصوصیات هردو را به ارث برده‌است و تخیل، از دیگر معانی آن است. بنفش تیره، رنگ ثروت است درحالیکه بنفش روشن‌تر و بیشتر رنگ عاشقانه است. در طراحی، بنفش تیره، حس لوکس بودن و تجمل‌گرایی و بنفش روشن، ملایم‌بودن و حس عشق را تداعی می‌کند.

رنگ‌های خنثی

در طراحی، رنگ‌های خنثی، برای زمینه استفاده می‌شوند و معمولا با رنگ‌های روشن‌تر ترکیب می‌شوند، ولی باید در طراحی‌های مخصوص به‌خود استفاده شوند. در این حالت طرح‌بندی‌های بسیار پیچیده و زیبا را به طراح می‌دهند. رنگ‌های خنثی، سیاه، سفید، خاکستری، قهوه‌ای، بژ و کرم هستند. در کنار هر رنگ، باید از رنگ خنثی استفاده شود تا آن رنگ، بیشتر به چشم بیاید.

در مقاله نخست از سری شناسایی رنگ‌ها، تصمیم داریم معنی و مفهوم پشت سر هر رنگ را نشان دهیم: