آیا تنها یک قرن تا انقراض فاصله داریم؟

ما داریم با تولید گازهای گلخانه ای، تغییرات زیست بوم، مصرف بی رویه مواد غذایی و حتی استفاده از آنها به عنوان سوخت تعادل حیات روی زمین را به هم می زنیم.

آیا این تغییرات به انقراض نسل انسان منجر خواهند شد؟

نمی شود هشدار محققی مانند فرانک فِنِّر را در مورد انقراض نسل انسان دست کم گرفت. او یک دانشمند کامل و فوق العاده است، کسی که کمتر شاهد حضور امثال او در علم مدرن بوده ایم.

از یک ویروس شناس برجسته که نقش مؤثری در ریشه کنی آبله داشته گرفته تا یک بوم شناس انسانی که «مرکز مطالعات زیست محیطی و منابع» را در دانشگاه ملی استرالیا پایه گذاری کرده، باید گفت فِنِّر یک دانشمند تمام عیار است.

با این پیش زمینه، زمانی که او در گفتگو با یکی از روزنامه های استرالیا، انقراض نسل انسان را تنها در خلال یک قرن آینده و آن هم به دلیل ناتوانی ما در مهار گرمایش جهانی پیش بینی می کند، صحبت های او می توانند کاملا نگران کننده باشند.

ما داریم با تولید گازهای گلخانه ای، تغییرات زیست بوم، مصرف بی رویه مواد غذایی و حتی استفاده از آنها به عنوان سوخت تعادل حیات روی زمین را به هم می زنیم.

آیا این تغییرات به انقراض نسل انسان منجر خواهند شد؟

نمی شود هشدار محققی مانند فرانک فِنِّر را در مورد انقراض نسل انسان دست کم گرفت. او یک دانشمند کامل و فوق العاده است، کسی که کمتر شاهد حضور امثال او در علم مدرن بوده ایم.

از یک ویروس شناس برجسته که نقش مؤثری در ریشه کنی آبله داشته گرفته تا یک بوم شناس انسانی که «مرکز مطالعات زیست محیطی و منابع» را در دانشگاه ملی استرالیا پایه گذاری کرده، باید گفت فِنِّر یک دانشمند تمام عیار است.

با این پیش زمینه، زمانی که او در گفتگو با یکی از روزنامه های استرالیا، انقراض نسل انسان را تنها در خلال یک قرن آینده و آن هم به دلیل ناتوانی ما در مهار گرمایش جهانی پیش بینی می کند، صحبت های او می توانند کاملا نگران کننده باشند.

البته شاید هنوز فرصت اندکی برای جبران اشتباهات گذشته باقی باشد. حداقل این چیزی است که می توان از مصاحبه استیفن بویدن، همکار فِنِّر با همان روزنامه انتظار داشت: «ما هنوز برای جلوگیری از انقراض نسل انسان فرصت داریم. این مستلزم اراده ای قوی و انقلابی در جهت ایجاد ثبات در شرایط بوم شناختی زمین است».

با این حال نمی شود این نگاه را خیلی خوش بینانه دانست. علاوه بر این فِنِّر و بویدن تنها محققانی نیستند که انقراض نسل انسان را نزدیک می دانند.

بسیاری از محققانی که دورنمای آینده را با توجه به شرایط اقلیمی و رفاهی انسان در دهه های اخیر پیش بینی می کنند نیز معتقدند یکی از عوامل کلیدی در بقای انسان در دهه های آینده، غذا خواهد بود.

نیاز انسان به مواد غذایی روزافزون است و در کنار آن مواد غذایی برای تولید سوخت به کار گرفته می شوند. در نتیجه افزایش جمعیت و مصرف بی رویه مواد غذایی می تواند دردسر ساز باشد. در این اثنا تغییرات آب و هوایی نیز تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی را دشوارتر از گذشته خواهند کرد.

توافقات متعددی در زمینه بهبود شرایط زیست محیطی زمین و مبارزه با گرمایش جهانی صورت گرفته است، با این حال فِنِّر احتمالا از کلمه انقراض استفاده کرده تا توجه ها را بیشتر از پیش به گرمایش جهانی و اثرات نامطلوب آن معطوف کند و فکر می کنم که نتیجه خواهد گرفت.

دیگر محققان، فروپاشی اجتماعی و اقتصادی را همراه با از میان رفتن بخشی از جمعیت انسانی زمین عنوان می کنند و در واقع، تنها تعداد معدودی تاکنون از واژه انقراض استفاده کرده اند.

با این وجود، پیچیدگی تمدن انسانی مانع از این خواهد شد که کسی با اطمینان بتواند پیامدهای ناشی از فروپاشی اقتصادی و اجتماعی یا در نهایت انقراض نسل انسان را پیش بینی کند.

از بین رفتن جمعیت تقریبا ۷ میلیاردی یک گونه، آن هم در خلال یک قرن ممکن است کمی بعید به نظر برسد؛ اما مطالعات زیست شناسی نشان می دهند در حدود سال ۱۸۰۰ / ۱۵۸۰ حتی یک نمونه از جمعیت ۲ میلیاردی کبوترهای مهاجر باقی نمانده است. این پرنده تنها در طول یک قرن منقرض شد.

حق با بویدن است: «هنوز برای مبارزه با گرمایش جهانی فرصت داریم»، فِنِّر هم درست می گوید: «اگر برای مبارزه تلاشی نکنیم، به دردسر خواهیم افتاد».

این که چقدر با مشکل مواجه خواهیم شد را نمی دانم، ولی فکر می کنم انقراض گزینه خوبی نباشد!