انسان‌ها چگونه به خوردن شیر حیوانات تمایل پیدا کردند؟

 جهش ژنتیکی برای نوشیدن شیر به طور مستقل در بخش‌های مختلف جهان و طی چند هزار سال گذشته در نتیجه گزینش طبیعی قوی تکامل یافت و همواره این پرسش مطرح بوده که چرا این جهش تا این اندازه موثر بوده است.

ایسنا، در میان توسعه‌های کلیدی در تکامل بشر می‌توان به توانایی وی برای هضم شیر فراتر از آغاز کودکی اشاره کرد. شواهد نشان می‌دهد جهشی که انسان را قادر به نوشیدن شیر در تمامی عمرش کرده، طی 7500 سال اخیر ظاهر شده است.

تحلیل اسکلت‌های انسانی در مکانی باستانی در اسپانیا نشان می‌دهد، ژن نوشیدن شیر به سرعت در جهان منتشر شد و این بدین معناست که شیر باید به دلایلی بیش از حضور ویتامین D، برای جذب لاکتوز آن سودمند بوده باشد.

«اودنی اسوریسدوتی»، زیست‌شناس تکاملی دانشگاه اوپسالای سوئد گفت: سال‌ها این فرضیه مطرح بوده که به دلیل فقدان نور خورشید در شمال اروپا، افراد مجبور به جبران‌کردن کمبود کلسیم و ویتامین D با نوشیدن شیر بوده‌اند؛ اما مطالعات نشان می‌دهد فرضیه جذب کلسیم، بر تکامل هضم لاکتوز تاثیرگذار نبوده است.

با مطالعه نمونه‌هایی از بقایای اسکلت هشت انسان که حدود 5000 سال پیش در شمال شرق اسپانیا زندگی کرده‌اند، این محقق و همکارانش دی‌ان‌ای آنها را برای بررسی عمل هضم لاکتوز بررسی کرد و تحلیل‌های آنها نشان داد ساکنان غارهای باستانی اجداد افرادی بودند که در اسپانیای امروزی مرتبا شیر مصرف می‌کنند.

تیم علمی با استفاده از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، امکان رسیدن جهش ژنتیکی مطلوب به انسان مدرن برای هضم شیر به طور تصادفی را رد کرد و نشان داد که انتخاب قوی برای آن وجود داشته است؛ مولفه‌ای که نوشیدن شیر را به امتیازی بزرگ در مقابل افرادی تبدیل کرده که آن را مصرف نمی‌کردند.

یافته‌های جدید نمی‌تواند به طور قطعی این مولفه را تعیین کند، اما اسوریسدوتی نظریه‌ جدیدی ارائه‌ داده که بر مبنای آن، مزرعه‌داران اولیه پنیر و ماست را به مدت‌های طولانی پیش از نوشیدن شیر مصرف می‌کردند، زیرا هضم آنها آسان‌تر است، اما در زمان‌های قحطی و زمانی فقدان محصولات کشاورزی و مصرف کامل فراورده‌های لبنی، افراد مجبور به نوشیدن شیر می‌شدند؛ در این میان، آنهایی که دارای جهش ژنتیکی برای هضم آن بودند، از قحطی نجات می‌یافتند و افرادی که قادر به هضم لاکتوز نبودند، مبتلا به نوعی اسهال می‌شدند که زندگی آنها را تهدید می‌کرد.

در حال حاضر، با این که شیر در نقاط مختلف تکامل انسانی منبع غذایی خوبی بوده، موقعیت‌هایی که موجب ایجاد فشارهایی برای مصرف آن شده، هنوز ناشناخته مانده‌اند.

جزئیات این مطالعه در مجله Molecular Biology and Evolution منتشر شد.