بیماری آلزایمر
آلزایمر با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتى راه بازگشت به خانه را فراموش می کند.
در سال ۱۹۰۶ میلادى آلویس آلزایمر پزشک آلمانى پس از ۲۰ سال تحقیق توانست تعریفى علمى از این بیمارى ارائه دهد. این بیمارى براى قدردانى از یک عمرتحقیق آلویس آلزایمر،«آلزایمر» نامیده شده است. آلزایمر که به بیمارى پیرى معروف است در واقع چیزى بیشتر از یک فراموشى ساده است.
بیمارى آلزایمر در واقع مشکلى مغزى است. مغز ما از میلیون ها سلول عصبى تشکیل شده است. هر دسته از این سلول هاى عصبى با هم تشکیل یک بخش را می دهند و هر بخش عهده دار یک مسؤلیت است. به عنوان مثال بخش بینایى که در ناحیه پشت سرى قرار گرفته، مسئول بررسى اطلاعاتى است که از چشم ها آمده است. بدین ترتیب ما تشخیص می دهیم که چه دیده ایم.
این سلول هاى عصبى براى بررسى و انتقال اطلاعات با یکدیگر و با بخش هاى دیگر در ارتباطند. این ارتباط به صورت جریان الکتریکى کوچکى است که از یک سلول به سلول بعدى انتقال پیدا می کند. اما چون این سلول ها به یکدیگر نچسبیده اند، بین آنها یک فضاى خالى کوچک وجود دارد.
این فضاى خالى کوچک توسط یک ماده شیمیایى مخصوص پر می شود که انتقال جریان الکتریکى بین سلول ها را سریعتر و آسانتر می کند. این ماده شیمیایى مخصوص که “سروتونین” نام دارد، توسط خود مغز ترشح می شود.
با بالا رفتن سن و پیر شدن سلول ها، ترشح این ماده شیمیایى یا سروتونین کاهش می یابد، بدین ترتیب ارتباط بین سلولى و انتقال اطلاعات دچار مشکل می شود.
این مشکل بیشتر از همه در بخش حافظه و خاطرات خود را نشان می دهد. خاطره ها ترکیبى هستند از یادآورى دیده ها و شنیده ها و احساسات که براى یاداورى آن ها مغز نیاز به برقرارى یک ارتباط پیچیده سلولى بین همه بخش ها دارد. به همین علت با بالا رفتن سن و کم شدن ترشح سروتونین در مغز، خاطره ها کمرنگ یا فراموش می شوند.
در بیمارى آلزایمر ترشح سروتونین به شدت کاهش می یابد. اما این مسئله همیشه به علت پیر شدن سلول ها نیست. سکته مغزى که باعث از دست رفتن بخشى از سلول هاى مغز می شود یا شوک عاطفى پس از دست دادن عزیزى می توانند خطر ابتلا به آلزایمر افزایش دهند.
آلزایمر با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، فراموش کردن آدرس ها و اسم ها آغاز می شود و کم کم تا آنجا پیش می رود که فرد حتى راه بازگشت به خانه را فراموش می کند. بیمارى آلزایمر متاسفانه درمانى ندارد اما می توان از پیشرفت آن جلوگیرى کرد.
داشتن زندگی هاى فعال، شرکت در برنامه هاى جمعى، گوش کردن به اخبار و از همه مهم تر یاد گرفتن یک چیز جدید مثل یک زبان جدید، مغز را فعال نگاه می دارد. براى تقویت حافظه نیاز به داروى خارجى و گران قیمت نیست.
مصرف خشکبار به خصوص فندق به تقویت حافظه کمک می کند. فندق داراى پیش ماده سروتونین است. مصرف فندق باعث افزایش ترشح این ماده شیمیایى مخصوص در مغز می شود.
تحقیقات اخیر محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نشان میدهد بیماری آلزایمر یک بیماری ژنتیکی است.به نقل از مجله علمی جنرال فیزیک، محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی با انجام آزمایش بر روی ۱۲۰۰ مورد دو قلو اعلام کردند که ۷۱ درصد از موارد ابتلا به بیماری آلزایمر به دلایل ژنتیکی صورت میگیرد.تحقیقات محققان نشان داد، بیماری آلزایمر به ۲ روش بروز میکند، اول به دلایل ژنتیکی و بعد عوامل محیطی.
تحقیقات بعدی نشان داد که عوامل ژنتیکی از اهمیت بیشتری نسبت به عوامل محیطی برخوردار هستند.
به گفته محققان بروز بیماری آلزایمر تا ۷۱درصد به دلایل ژنتیکی و ۲۱درصد به دلایل محیطی انجام میشود.
تحقیقات قبلی نیز ثابت کردهاند که وقوع بیماری آلزایمر تا ۹۵درصد بعد از ۶۰سالگی رخ میدهد.
علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات بخصوص حافظه موقت در دوران پیری آغاز شده و به تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتیهای تنفسی به پایان میرسد. مرگ پس از ۵ تا ۱۰ سال از بروز علائم اتفاق میافتد، اما بیماری حدود ۲۰ سال قبل از ظهور علائم آغاز شده است. این بیماری با از دست رفتن سیناپس های نورون ها در برخی مناطق مغز، نکروزه شدن سلولهای مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی بنام پلاکهای پیری (SP) در خارج نورونهای برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشتهای بنام NFT در جسم سلولی نورونها، مشخص میشود.
پروتئنهای آمیلوئیدی
در بیماری آلزایمر ساختارهای پروتئینی کروی شکلی در خارج نورونهای برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشتهای در جسم سلولی نورونها، تشکیل میشود. این ساختارهای پروتئینی که به آنها اجسام آمیلوئیدی گفته میشود، در اثر برخی تغیرات درپروتئوم سلولهای عصبی وبهم خوردن تعادل و تغییر در میزان و یا ساختار پروتئینهای پرسینیلین، آپولیپوپروتئینE، سینوکلئین، و پپتید آمیلوئیدبتا، ایجاد میشود. یکی از مهمترین پروتئینهایی که در ایجاد آلزایمر نقش دارد، پروتئین پیش ساز آمیلوئید (APP ) نام دارد، این پروتئین در سلولهای دستگاه عصبی بیان میشود و در اتصال سلولها بهم، تماس سلولها و اتصال به ماتریکس خارج سلولی و اسکلت سلولی نقش دارد. پروتئین APP بوسیله سه نوع آنزیم پروتئولیتیک پردازش میشود. آنزیمهای آلفا، بتا و گاما- سکرتاز، به ترتیب پروتئین APP را در اسیدهای آمینه ۶۷۸، ۶۷۱ و ۷۱۱برش میدهند. با اثر آنزیمهای گاما و بتا سکرتاز بر پروتئین APP، به ترتیب، پپتیدهایی بنام آمیلوئیدبتا۴۰ (دارای ۴۰ اسید آمینه)وآمیلوئیدبتا۴۲ (دارای ۴۲ اسیدآمینه)ایجاد میشوند. در حالت عادی مقدار این قطعات در سلولها کم است و به سرعت تجزیه میشود اما اگر در پروتئوم سلولهای عصبی این تعادل برهم بخورد و مقدار این قطعات افزایش یابد، ساختارهای پروتئینی کروی و درنتیجه آلزایمر ایجاد میشود. در بیماران مبتلا بهسندروم داون ( تریزومی ۲۱) میزان بیان پروتئین APP افزایش مییابد و علائمی شبیه آلزایمر مشاهده میشود که میتواند به علت افزایش مقدار پپتید آمیلوئید بتا۴۲ باشد زیرا ژن پروتئین APP بر روی کروموزوم ۲۱ قرار دارد.
دانشمندان توانسته اند پروتئینی بدست آورند که به باور آنها شروع بیماری آلزایمر را سرکوب می کند
.این یافته توسط یک گروه تحقیق بین المللی با هدایت دانشگاه تورونتو اعلام شده است.
را کشف کرده اند که تولید یک ماده سمی در مغز به نام TMP21 محققان پروتئینی به نام
بتا – آمیلویید را سرکوب می کند.بتا آمیلویید ماده ی اسرارآمیز و مهمی است که باعث تخریب سلول های
مغزی در بیماران آلزایمری می گردد.تخریب سلولهای مغزی به تدریج با اختلال حافظه،نغییرات رفتاری و مجموعه ی علایمی آشکار می شود که نشانگان دمانس از آنها تشکیل شده است.
نکته جالب در این تحقیق آن است که پروتیین یاد شده فاقد تاثیر منفی بر سایر فعالیت های سلولی است و تنها بر روی عامل مخرب بیماری آلزایمر موثر است
دید کلی
بیماری آلزایمر ۲ تا ۵ درصد اشخاص مسن را دربر میگیرد و گاهی هم بر اشخاص جوانتر حمله میکند. به نظر میرسد که بیماری آلزایمر در اثر فاسد شدن سلولهای منطقه هیپو کامپ که معمولا مقدار زیادی استیل کولین تولید میکنند بوجود میآید. سلولهای مغزی یا نرونهایی که آسیب دیدهاند پلاکهایی جمع میکنند و به تعداد زیادی میمیرند. منطقه آسیب دیده مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید وارد عمل میشوند به همین دلیل یکی از نشانههای اصلی بیماری آلزایمر عدم توانایی در تحکیم یک یادگیری تازه (مثل یادآوری آدرس تازه) و دشواری در جهتیابی است. اما خاطرات رویدادهای دور معمولا کمتر آسیب میبینند.
علت بیماری
تقریبا ۱۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال ، زوال عقل دارند و حدود نیمی عقل دارند از آنها مبتلا به آلزایمر میباشند. آلزایمر نوعی بیماری ناهمگن از نظر ژنتیکی است که در تمام نژادها دیده میشود. ۵ درصد بیماران دچار بیماری خانوادگی با تظاهر زود هنگام ، ۱۵ – ۲۵ درصد دچار بیماری خانوادگی با تظاهر دیررس ، ۷۵ درصد مبتلا به بیماری تک گیر میباشند. ۱۰ درصد موارد آلزایمر خانوادگی ، توارث اتوزومی غالب و بقیه چند عاملی را نشان میدهند.مهمترین یافتههای شناختی بیماری آلزایمر ، رسوب دو پروتئین رشتهای پپتید بتاآمیلویید تاو در مغز میباشند. پپتید بتاآمیلویید که از پروتئین رمز گردانی شده توسط یکی از ژنهای مستعد کننده به بیماری آلزایمر خانوادگی بوجود میآید، در پلاکهای آمیلویید یا پیری در فضای خارج سلولی مخ مبتلایان به آلزایمر یافت میشود. پلاکهای آمیلویید ، حاوی پروتئینهای دیگر علاوه بر بتاآمیلویید میباشند. از جمله آپولیپو پروتئین E که این هم توسط نوعی ژن مستعد کننده به آلزایمر (APOE) رمز گردانی میشود.اشکال هیپر فسفریله پروتئین تاو (Tau) ، کلافهای نورو فیبریلاری را تشکیل میدهند که برخلاف پلاکهای آمیلویید در داخل نورونهای آلزایمر یافت میشوند. تاو یک پروتئین مرتبط با میکرو توبولهاست که بطور وافری در نورونهای مغز بروز مییابد. این پروتئین ، تجمع و پایداری میکروتوبولها را که بر اثر فسفوریلاسیون کاهش مییابد، تقویت میکند. تشکیل کلافههای و نورو فیبریلازی تاو ظاهرا یکی از علل استحاله نورونی در بیماری آلزایمر است.
علائم بیماری
در اکثر موارد ، بیماری آلزایمر در اشخاص مسن و در فاصله زمانی ۸ تا ۲۰ سال به تدریج رشد میکند. قربانی این بیماری ، ابتدا افت حافظه پیدا میکند و اغلب گم شدن حتی در خانه خود بیمار نیز پیش میآید. به مرور زمان ، بیمار جهتیابی خود را به شدت از دست میدهد، اشخاص و حتی اعضای خانواده خود را نمیشناسد، هیجانهای کودکانه نشان میدهد و از عهده نظافت خود و لباس پوشیدن بر نمیآید.
پیشگیری مقدم بر درمان
سالمندانی که از بیماری آلزایمر یا از اختلالهای حافظهای سبک رنج میبرند، میتوانند عادات خود را انطباق دهند. همه ما ، پیر و جوان میتوانیم یک دفترچه یادداشت و یک مداد در جیب خود یا در کنار تلفن داشته باشیم و پیامهای خود را خیلی راحت در آن بنویسیم. ما حتی میتوانیم یک تقویم به همراه داشته باشیم و رویدادهای پیشبینی شده ، حتی کارهای روزمره را در آن بنویسیم.اشخاصی که از افت حافظه رنج میبرند، میتوانند روی روزهایی که سپری میشود خط بکشند. میتوانند از داروهایی استفاده کنند که مقدار آنها برای هر روز از هفته و ماه مشخص شده است. برقراری نظم روزانه و کمک گرفتن از وسایل کمک حافظه بسیاری از سالمندانی را که توانایی تشکیل خاطرات تازه را ندارند از دشواریهای حاد نجات دهد.
درمان
* اگر یکی از اعضای خانواده دچار این بیماری است، حالت خصومت آنها را به خود نگیرید. محیط خانه را طوری تغییر دهید که فرد بیمار دچار آسیب بدنی نشود.
* اگر مراقبت از یکی از اعضای خانواده که دچار این بیماری است را به عهده دارید، از دیگران درخواست کمک کنید تا بتوانید به خود استراحت دهید. از اینکه نیاز به استراحت و فراغت دارید احساس گناه نکنید حتی اگر بیمار از این مسأله احساس رضایت نداشته باشد.
* اگر گروه حمایتی برای خانواده بیماران آلزایمر وجود دارد به آن بپیوندید و اگر وجود ندارد به ایجاد آن اهتمام ورزید.
* افراد مراقبتکننده از بیمار میتوانند برخی از مشکلات بیمار را با اجرای بعضی کارها کاهش دهند. مانند تکرار ، برای بیمارانی که مشکلی در حافظه دارند شاید یادآوری مکرر کمککننده باشد. و اطمیناندهی که یک گفتگوی صمیمانه مختصر و در عین حال قوی میتواند بیمار مضطرب یا آشفته را آرام کند. و منحرف کردن ذهن بیمار ، که قدم زدن با بیمار میتواند در این زمینه کمککننده باشد.
*
فعالیت های فکری و بکاربردن قوه ی حافظه از بیماری الزایمر پیشگیری می کند
براساس یافته های دانشمندان دانشگاه Cleveland در Ohio افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند به مراتب کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک الزایمر قرار می گیرند. در یک مطالعه بر روی ۱۹۲ نفر بیمار و ۳۵۸ نفر از افراد سالم این نتیجه بدست آمده که زندگی ساکت و بدون فعالیت جسمی و فکری باعث کم کاری و ناسالم ماندن مغز گردیده و در افرادی که آمادگی مبتلاشدن به بیماری الزایمر را دارند بروز بیماری را سرعت می بخشد. این محققین عقیده دارند که مغز هم مانند اعضای دیگر بدن به ورزش و فعالیت نیاز دارد و بکارنگرفتن آن باعث از بین رفتن قدرت تفکر می شود تقویت حافظه فقط با خواندن کتاب و فکرکردن امکان پذیر نیست بلکه معاشرت با دیگران ، مسافرت ، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن شعر، آموختن موسیقی و غیره میتواند در این مورد مؤثر باشد
* مصـرف گـوشـت ماهیهایی مثل قـزل آلا و مـاهــى سـاردیـن بادارا بودن امگاسهاسید چـرب خطر ابتلا به الزایمر را کاهش میدهند.
نتیجه تحقیقات پژوهشگران دربـاره مـوشهـا موفقیت آمیز بوده است.
فقط در آمریکا چهار میلیون و پانصد هـزار نفر از بیماری الزایمر رنج میبرند.
* رژیم غذایی مدیترانهای از ابتلا به آلزایمر پیشگیری میکندیک مطالعه نشان میدهد مصرف رژیم غذایی مدیترانهای خطر ابتلا به آلزایمر را بطور چشمگیری کاهش میدهد. در این تحقیق محققان رژیم غذایی و وضعیت سلامتی ۲۲۰۰نفر را در مدت بیش از چهار سال بررسی کردند. طبق این مطالعه هر چه افراد بیشتر این نوع تغذیه را رعایت کنند کمتر احتمال دارد به آلزایمر مبتلا شوند. به گفته متخصصان آلزایمر، این تحقیق شواهد دیگری در فواید تغذیه سالم در پیشگیری از ابتلا به این بیماری ارایه میکند. عموما از رژیم غذایی مدیترانهای به عنوان تغذیهای سالم یاد میشود.
* این رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات و غلات، مقداری ماهی و مقدار بسیار کمی لبنیات و گوشت است.
“کلیو بالارد” مدیر تحقیقاتی انجمن آلزایمر انگلیس گفت: این مطالعه بزرگ شواهد دیگری در نقش تغذیه و شیوه زندگی در کاهش خطر آلزایمر ارایه میکند.
بالارد افزود: این مطالعه نشان میدهد مصرف مداوم یک رژیم غذایی سالم میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را ۴۰درصد کاهش دهد، و بیانگر اهمیت تغذیه سالم است.
وی گفت: رژیم غذایی سالم حاوی میوه و سبزیجات تازه ، کنترل مرتب فشار خون و کلسترول خون، ورزش و جلوگیری از بالا رفتن وزن همگی در کاهش خطر زوال عقل در سنین بالاتر موثرند.
* درمان آلزایمر با هورمون درمانیدرمان جایگزین با هورمون تستوسترون در مردان سالمند میتواند موجب بهبودی فرم خفیف آلزایمر شود. تیمی از پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا به تازگی دریافتهاند هورمون جنسی تستوسترون به طور مشخصی سبب بهبود کیفیت زندگی در افراد مبتلا به آلزایمر میشود. در این مطالعه بیمارانی که از هورمون درمانی استفاده کرده بودند همگی معتقد بودند میزان سلامت فیزیکی و روابط بین فردی آنها پس از مصرف تستوسترون تغییر چشمگیری کرده است. از آنجا که فرآیند سالخوردگی در مردان با کاهش هورمون تستوسترون همراه است، پژوهشگران حدس میزنند فقدان این ماده میتواند از مهمترین دلایل بروز مشکلات دوران سالمندی باشد که از جمله آنها میتوان به آلزایمر اشاره کرد.
*
سیب، دشمن آلزایمر روشهای بسیاری پیشنهاد شده تا روند ابتلا به بیماری کاهش یابد و شاید مفید ترین و سودمند ترین این روشها، ژیم غذایی مناسب و کنترل شده برای سالمندان باشد.
عامل اصلی ایجاد آلزایمر، رادیکالهای آزاد اکسید کننده هستند که با افزایش سن بیشتر تولید می شوند.
اگر میخواهید جلو تولید آنهار ا بگیرید یا تولید آنها را به حداقل برسانید روزی دو تا سه لیوان آب سیب و یا سه تا چهار عدد سیب میل کنید. مطمئن باشید که ضرر نمی کنید.
*
زردچوبـه، ضد آلزایمرزردچوبه در درمان و پیشگیـری از بیماری آلزایمر موثر است.
محققان دریافتند زردچوبه یا رنگ دانه زرد موجود در ادویـه کاری پروتئین بتاامیلیوئیـد را در مغـز موشها تجزیه و از رسوب این پروتئین که سبـب تخریب بافت مغز میشود جلوگیری میکند.
محققان معتقدند زردچوبه بیش از هر داروی دیگری در پیشگیری از تشکیل توده پروتئینی موثر است.
درطب سنتی هند، زردچوبه از هزاران سـال پیش به عنوان یک ماده ضدالتهاب در درمـان بیماریهای مزمن و ناتوان کننـده کـاربـرد داشته است.
این تحقیق نشان میدهد، میتوان از خـواص ضدالتهابی و آنتی اکسیـدان ایـن مـاده در بیماریهایی ماننـد سـرطان , آلـزایمـر و بیماریهای قلبی بهره برد.
* براساس تحقیقات جدید، روشینوین برای مبارزه با پیشرفت بیماری آلزایمر، پیشنهاد شده است.
علت اصلی بیماری آلزایمر کاملا شناخته شده اما یکی از مواد مهمی که سبب بروز بسیاری از علایم این بیماری میشود، یک پروتئین به نام آمیلویید بتاپیتید AB است.
به گفته پزشکان این پروتئین به طور منظم در مغز انسان ساخته میشود با این حال در برخی شرایط تغییراتی در این پروتئین به وجود میآید و به یک ماده مضر تبدیل میشود.
محققان تلاش نمودند تا با تزریق یک آنتی بادی که در مغز به پروتئین AB متصل میشود، از اثرات مضر تجمع این ماده در مغز جلوگیری کنند و با این کار از ایجاد بیماری آلزایمر جلوگیری خواهد شد.
داروها
خیلی از داروهایی که برای مشکلات دیگر مورد استفاده قرار میگیرند میتوانند باعث گیجی یا خوابآلودگی شوند. این داروها را باید حتیالامکان قطع کرد. هماکنون داروهای زیاد دیگری تحت بررسی هستند. بعضی از آنها برای کنترل علایم آشفتگی مفید هستند. داروهای جدیدی که با نسخه پزشک تجویز میشوند ممکن است پیشرفت بیماری را در بعضی از بیماران به تأخیر اندازد.
*تاثیر بیوتکنولوژیک داروهای استاتین در کاهش خطرات آلزایمر
بر اساس آخرین نظرات متخصصان درمان بیماری آلزایمر در مرکز تحقیقات بیماری آلزایمر در مرکز تحقیقات این بیماری، مستقر در واحد بهداشت مرکز درمانی دانشگاه ،PITTSBURGHاستاتین درمانی از روشهای مختلفی امکان کاهش خطر آلزایمر را برای افراد مبتلا فراهم میسازد.بر اساس گزارش شماره جدید بولتن بیوتکنولوژی، این بررسیها در مقاله جدیدی در AMERICAN JOURNAL OF MEDICINEبا عنوان استاتین درمانی، آزمون های بالینی، خطوط کلی و مسیرهای نوین به چاپ رسیده است.
بنابر مطالب این مقاله استاتینها علاوه بر خاصیت کاهش سطوح کلسترول احتمالا در سرکوب تولید یک پروتئین آمیلوئید نیز تاثیرگذار هستند که تصور می رود در فرآیند بروز بیماری آلزایمر نقش آفرین است.همچنین استاتینها عمل گردش خون را بهبود بخشیده و التهاب را در بدن کاهش میدهند.لازم به توضیح نیست که همه خواص در کاهش خطر بیماری الزایمر مثبت و اثرگذار هستند.
این مجله رسمی انجمن استادان پزشکی آمریکاست که در میان مجلات عمومی پزشکی در جهان دارای هشتمین ضریب مراجعه علمی است.شرکت NYMOX PHARMACEUTICAL DORPحقوق پتنت استفاده از داروهای استاتین در پیشگیری و درمان بیماری آلزایمر در ایالات متحده و جهان را دار میباشد.این حقوق مالکیت موارد درمان بیماران در معرض الزایمر ناشی از خطرات مرتبط با عوامل عروقی را نیز در برمی گیرد.
استاتینها دستهای از داروهای کاهش دهند کلسترول هستند که در تاریخ صنعت داروسازی جهان به مقام پرفروشترین قرصهای تجویز شده دست یافتند.فروش جهانی این محصولات در سال ۲۰۰۴میلادی تا ۲۶میلیارد دلار برآورد شده است.بیماری آلزایمر علت اصلی عدم تعادل رفتار و فراموشی در سنین کهولت بوده و تنها در ایالات متحده دامنگیر بیش از ۴/۵میلیون نفر است.امکان بالقوه بکارگیری استاتینها در درمان بیماری آلزایمر در مقالات و مراجع مختلفی ارزیابی و سنجیده شده است که در این میان توجه محققان بر مکانیزهای احتمالی عمل استاتین در ممانعت یا کاهش پیشرفت این بیماری بوده است.لازم به ذکر است بولتن بیوتکنولوژی برای بالا بردن کیفیت و پویایی مطالب از تمام خوانندگان دعوت به همکاری کرده و برای شنیدن هر گونه اظهار نظر، پیشنهاد راهبردی، انتقاد سازنده و دریافت مطالب و مقاله سودمند در زمینههای تخصصی، عمومی و کاربردی بیوتکنولوژی اعلام آمادگی می کند.
فعالیت و رژیم غذایی
تا حدی که امکان دارد بیمار آلزایمری باید فعالیت خود را حفظ کند. با پیشرفت بیماری، نهایتا تمامی فعالیتها نیاز به نظارت خواهند داشت.
رژیم غذایی عادی. نهایتاً بیمار برای غذا خوردن به کمک نیاز خواهد داشت.
آیا این بیماری حالت ارثی هم دارد؟
سن بالا ، سابقه خانوادگی ، جنس مونث بودن و سندرم داون ، مهمترین عوامل خطر ساز برای آلزایمر هستند. در جمعیتهای غربی ، خطر تجربی آلزایمر در سرتاسر عمر ، ۵ درصد است. اگر بیماران ، خویشاوند درجه اولی داشته باشند که آلزایمر در او پس از ۶۵ سالگی بروز کرده باشد، خطر نسبی ابتلای آنها ۳ – ۶ برابر ، افزایش مییابد. اگر بیماران خواهر یا برادری مبتلا به آلزایمر پیش از ۶۰ سالگی و نیز یک والد مبتلا باشند، خطر نسبی آنها ۷ – ۹ برابر میشود.آزمایش آپولیپوپروتئین A نوعی آزمایش تشخیصی کمکی است و نباید برای پیش بینی آلزایمر در بیماران بیعلامت استفاده شود. مبتلایان به سندرم داون ، افزایش خطر ابتلا به آلزایمر را نشان میدهند. پس از ۴۰ سالگی ، مبتلایان به سندرم داون ، همواره یافتههای آسیب شناختی عصبی آلزایمر را دارند و تقریبا ۵۰ درصد آنها ، دچار افت شناختی میشوند.
چگونگی مراقبت از بیماران مبتلا به آلزاایمر
اگر در خانواده شما افراد سالمندی زندگی می کنند که محبوب و مورد احترام شما هستند ممکن است گاه در مورد آنها نگران و دچار تردید شوید که فراموشکاری یا اختلال حافظه آنها مربوط به بیماری است یا نه ؟
آلزایمر شایعترین نوع دمانس “زوال عقل در سنین پیری ” است. در این بیماری تحلیل رفتن و کاهش تدریجی بافت مغز باعث زوال عملکرد و توانایی عقلانی می شود.
آلزایمر با توانایی فکر کردن ،استدلال و ارتباط اجتماعی فرد رابطه دارد و می تواند منجر به ناتوانی او در مراقبت از خود شود. تصور اینکه شما با یکی از افراد خانواده تان دچار این بیماری شوید می تواند نگران کننده باشد.
اما یکی از بهترین راههای رفع این نگرانی داشتن اطلاعات در مورد بیماری است .انجمن آلزایمر یک مرکز جهانی دارد که با استفاده از اینترنت قابل دسترسی برای همه است . در این سایت درباره بیماری و آخرین تحقیقات مربوط به آن اطلاعات کامل موجود است. علاوه بر این مجموعه ای از تست های ساده قابل دستیابی است که می تواند علایم اولیه و هشداردهنده را مشخص کند. این مطالب در سایت www.alz.org وجود دارد. با وجود این تشخیص آلزایمر تنها با مشاهده علایم اختصاصی و بررسی دقیق بیمار توسط پزشک انجام می شود.
آلزایمر با بالا رفتن سن بیشتر بروز می کند.در حدود یک پنجم افراد بالای هشتاد سال و حدود هفت درصد افراد بالای شصت و پنج سال در معرض خطر آلزایمر هستند.
آیا آلزایمر قابل پیشگیری است ؟
گرچه تعریف دقیقی برای جلوگیری از آلزایمر وجود ندارد اما مدارکی وجود دارد که نشان می دهد داشتن فعالیت منظم ، جلوگیری از چاقی و افزایش وزن ، نگهداشتن کلسترول و فشارخون در حد طبیعی و داشتن یک رژیم غذایی سالم غنی از آنتی اکسیدان ها، ویتامین C و E و روغن ماهی می تواند تا حدودی از بیماری جلوگیری کند. علاوه بر اینها تحقیقات دانشمندان نشان داده است که بعضی داروها می توانند سیر زوال عملکرد روانی را در موارد خفیف تا متوسط آلزایمر کاهش دهند.
معمولا بیمار مشکلات روانی و اجتماعی دیگر نظیر افسردگی را نیز به دنبال آلزایمر تجربه می کند. درمان ها و مراقبت ها در این بیماران معمولا در جهت کنترل و پیشگیری از این گونه عوارض صورت می گیرد. شرکت بیمار در گروههای کاردرمانی و حمایت های اجتماعی برای این بیماران و حتی خانواده ها و مراقبت کنندگان آنها با همین هدف انجام می شود.در این گروهها ، با ایجاد مشاغل ساده ولی قابل استفاده و مورد علاقه فرد، روشهایی برای کمک به رشد و تقویت حافظه مثل نوشتن لیست ، یادداشت برداری و حتی گاهی نقاشی و کپی برداری بکار گرفته می شود.
عوامل ژنتیک
یکی از عوامل مهمی که معمولا در ایجاد بیماری آلزایمر دخیل و موثر شناخته شده اند،عامل ژنتیک می باشد.اگر فردی در خانواده مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلای فردی دیگر در خانواده وجود دارد.
اما به طور کامل عامل ژنتیک در تعداد کمی از خانواده ها مسوول ایجاد بیماری آلزایمر می باشد.آلزایمر به صورت ارثی، بیماری سریعی است که معمولا در سنین ۳۵ تا ۶۰ سالگی رخ می دهد.
برخی از خصوصیات افراد مبتلا به آلزایمر
افراد بیمار ، معمولا توانایی یادگیری بسیار کمی دارند و معمولا به عنوان فرد کم هوش شناخته می شوند .تحقیقات در بین افراد مبتلا به آلزایمر نشان می دهد که انجام وظایف هوشمندانه یا قضاوت در موقعیت های حساس اجتماعی در آنها به خطر می افتد .از دست رفتن حافظه قدیمی فرد باعث نقصان در توانایی استفاده از دانسته های سابق و تجربیات قبلی او می شود و بنابراین رفتارهای غیر عادی و ناشی از خامی و بی تجربگی از فرد سر می زند.
ناتوانی در تشخیص شکل جدیدی از اطلاعات قبلی نیز از نشانه های این بیماران است .اگر مجلات یا روزنامه هایی که فرد قبلا آنها را می شناخته با شکل تازه یا پوششی جدید به دست فرد برسند فکر می کند که قبلا آنها را ندیده و نخوانده .
فرد معمولا بطور اتوماتیک برای کاهش حافظه نزدیک خود راههای جبرانی پیدا می کند.مثلا بیشتر از واژه های کلی به جای ذکر جزییات استفاده می کند یا بجای استفاده از نام فرد از عنوان شغلی یا اجتماعی او استفاده می کند.مثلا به جای نامیدن فرد او را پدر ،پزشک ، پرستار و… صدا می زند.علاوه بر این فرد با مشکلات زبان روبه رو می شود. بطور کلی اختلالات حافظه منجر به محدود شدن دایره لغات فرد در گفتار و نوشتار می شود. فرد در پیدا کردن کلمات برای تکمیل جملات خود مشکل دارد.
فرد معمولا نیازهای خود از قبیل تشنگی و گرسنگی را بسیار فوری می داند و برای رفع آن بدون توجه به ملاحظات اجتماعی و اثراتی که رفتارش بر دیگران دارد، اقدام می کند .با پیشرفت بیماری ، فرد بیشتر درونگرا خواهد شد و ارتباطات اجتماعی به مرور محدود تر و با مشکل مواجه می شود.
مکانیسم ها و روش های معمولی که برای تطابق با شرایط مختلف و افراد گوناگون در محیط زندگی از آنها استفاده می کنیم در بیمار مبتلا به آلزایمر کاهش پیدا می کند و رو به زوال می رود ، بنابراین فرد ، انعطاف پذیری و قابلیت انطباق با محیط ، مسوولیت ها و شرایط تازه را از دست می دهد و به مرور منزوی و دور از جمع خواهد شد .
در موارد پیشرفته ، بیمار توانایی ارتباط با محیط یا کنترل عملکردهای جسمانی خود را از دست می دهد و با پیشرفت بیشتر بیماری ، مراحلی از کاهش هوشیاری ،کما و به دنبال آن مرگ رخ می دهد.
مراقبت از بیمار مبتلا به آلزایمر
میزان و نوع مراقبت از بیمار بسته به موقعیت بیمار و شدت بیماری او متفاوت خواهد بود .در بعضی مراحل برای جلوگیری از وابستگی بیمار تنها نظارت بر رفتارها و کنترل شرایط محیط او برای مراقبت کافی است .
اما در مراحل نهایی که بیمار حدود خود و کنترل وظایف و فعالیت های معمولش را از دست داده است ،مراقبت دقیق و اصولی مورد نیاز است. فراموش کردن غالبا برای بیمار مشکلاتی فراوانی را ایجاد می کند . فراموشی در هنگام آشپزی می تواند منجر به آتش سوزی و سوختگی شود . فراموشی در پیدا کردن آدرس و زمان مراجعه به خانه یا محل دیگر می تواند باعث گم شدن فرد شود. بنابراین مراقبت از این بیمار گاهی با مشکلات زیادی همراه است و شاید هرکسی از عهده مراقبت از چنین بیمارانی برنیاید. در اغلب مجامع پیشرفته حمایتهای مالی ، اجتماعی و منابع آگاهی برای مراقبت در دسترس هستند که می توانند نیازهای اقتصادی و اجتماعی خانواده ها را بخصوص اگر فرد بیمار ،نان آور خانه باشد برطرف کنند.ضمن این که اطلاعات و آگاهی افراد خانواده را در زمینه مراقبت و حمایت از فرد بیمار فراهم نمایند .اما باقی ماندن فرد در خانه و مراقبت از او توسط افرادخانواده و فرزندان می تواند بعضی از مسائل و آشفتگی های روانی بیمار را کاهش دهد و او را با نزدیکانش مرتبط سازد.
نشانه های احتمالی برای پیش بینی بیماری
آیا واقعا نشانه هایی هست که بتوان قبل از بروز علایم واقعی بیماری ، احتمال خطر را پیش بینی کرد؟
تحقیقات نشان می دهد که بعضی از نشانه ها می تواند قبل از بروز آلزایمر تظاهر کند مثل :
از دست رفتن حس بویایی : کاهش توانایی در تعیین و تشخیص بوها قبل از کاهش حافظه ایجاد می شود. مطالعه نشان می دهد آسیب عصب ناحیه بویایی مغز که مخصوص کنترل حس بویایی است قبل از آسیب حافظه دیده شده است .
اختلال فضای بینایی : به دلیل نرسیدن خون کافی و آسیب عصبی در ناحیه بینایی مغز یک نشانه زودرس دیگر، اشکال در اطلاعات بینایی است . این مساله با ناتوانی در دنبال کردن و یادآوری جهات بینایی یا کپی کردن و نقاشی کردن تصاویری که فرد آنها را دیده ،همراه می باشد.
کاهش شنوایی: مطالعه روی بیماران مبتلا به آلزایمر در دانشگاه فلوریدای جنوبی نشان می دهد که ۴۹ تا ۵۲ درصد بیماران کاهش شنوایی داشتند.
اثر انگشت غیر طبیعی : وجود اثر انگشت غیر طبیعی در بیش از ۷۵ درصد بیماران مبتلا به آلزایمر نشان می دهد که نوعی استعداد ژنتیک در ابتلا به این بیماری و سایر انواع دمانسها هست .
افسردگی : تقریبا ۵۰ درصد بیماران مبتلا به آلزایمر قبل از بروز تغییرات شخصیتی در آنها ، افسردگی را تجربه کرده اند. وجود این نشانه ها در تمام افراد صرفا به معنای ابتلای قطعی آنها به بیماری نیست بلکه می تواند راهنمایی باشد تا در صورت وجود علائم واقعی بیماری بخصوص در سنین بالا ، با درنظر گرفتن احتمال ابتلا به بیماری و زوال عقل ، فرد را تحت نظارت و مراقبت دقیق قرار داده و از ایجاد خطر و عوارض جدی بیماری برای او و مراقبت کنندگانش جلوگیری به عمل آورد.
آلزایمر: تصورات نادرست و حقایق
در طی چند سال اخیر تصورات غلط بی شماری در مورد این مطلب که آلزایمر چیست؟ چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟ تاثیرات آن بر زندگی بیماران چگونه است و … به وجود آمده است. این تصورات غلط به علائم بیماری متصل شده و به ما اجازه نمیدهند تا شناخت دقیقی از بیماری پیدا کنیم. انجمن جهانی آلزایمر معتقد است که اگر از بیماری رفع ابهام شود، مردم خیلی راحت تر می توانند با واقعیت مواجه شوند.
در این قسمت چند تصور رایج نادرست و واقعیت های آنها را برای شما بازگو می کنیم.
تصور غلط ۱ : اگر یکی از افراد فامیل دچار این بیماری شود، شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.
حقیقت: هر چند عوامل وراثتی نقش مهمی را در این بیماری بازی می کنند، اما تنها ۵ تا ۱۰ درصد از کل افرادی که دارای بیماری هستند، از طریق موارد ژنتیکی به آن مبتلا شده اند. در اکثر موارد هیچ گونه علامت قابل شناسایی یافت نمی شود. تحقیق و بررسی بر روی ژن ها همچنان ادامه دارد.
تصور غلط ۲ : آلزایمر تنها بیماری افراد سالمند است.
حقیقت: هر چند افزایش سن ریسک ابتلا به بیماری را افزایش می دهد، اما آلزایمر فقط در افراد سالخورده بروز نمی کند. افراد ۴۰ تا ۵۰ ساله ای نیز بودند که دچار آلزایمر شده اند. چیزی که در اینجا باید به خاطر داشته باشیم این است که با افزایش سن خطر ابتلا به آلزایمر نیز افزایش پیدا می کند.
تصور غلط ۳ : آلزایمر قابل درمان است.
حقیقت: برای آلزایمر هیچ نوع درمان قطعی وجود ندارد. البته چند نوع دارو و معالجات گوناگون وجود دارد که می تواند تا حدی در برخی از بیماران ثمربخش باشد. گام بلندی در راه پیدا کردن درمان برداشته شده که نتایج خوش بینانه ای را به همراه داشته است.
تصور غلط ۴ : از دست دادن حافظه یعنی آلزایمر.
حقیقت: ممکن است خیلی از افراد با حافظه خود مشکل داشته باشند، اما این بدان معنا نیست که دارای آلزایمر هستند. اگر از دست دادن حافظه بر روی چگونگی زندگی روزمره شما تاثیر می گذارد و توانایی قضاوت و استدلال و استنتاج و سایر مهارت های ارتباطی خود را از دست داده اید، می توانید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
تصور غلط ۵ : مصرف آلومینیوم باعث ایجاد آلزایمر است.
حقیقت: هر چند تحقیقات گسترده ای برای کشف ارتباط میان آلومینیوم و آلزایمر انجام شده است، اما تا کنون هیچ نوع مدرک موثقی در این زمینه بدست نیامده. بروز بیماری از دلایل مختلفی نشات می گیرد؛ از قبیل: عوامل وراثتی، روش زندگی، عوامل در محیط اطراف و …
تصور غلط ۶ : آلزایمر قابل پیشگیری است.
حقیقت: به این دلیل که هنوز علت ایجاد آلزایمر مشخص نشده نمی توان از آن پیشگیری کرد. اما بهتر است همواره ذهن و بدن خود را با انتخاب های آگاهانه، فعال نگاه دارید. این انتخاب ها شامل: ورزش، نگـه داشتـن رژیـم غـذایی سالم و مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و ماهی می باشد همچنین سعی کنید که همیشه مغز خود را نیز فعال نگاه دارید.
تصور غلط ۷ : ویتامین ها، مکمل ها و قرص های تقویت حافظه می توانند از آلزایمر جلوگیری کنند.
حقیقت: مطالعات بسیاری برای تشخیص تاثیر گذاری فرآورده هایی نظیر میتامین E و عصاره درخت ژینگو انجام شده که اکثرا بی فایده بوده، اما تحقیق در این زمینه همچنان ادامه دارد.
تصور غلط ۸ : اگر من دچار آلزایمر شوم، زندگیم تمام است.
حقیقت: شمار کثیری از افراد که دچار آلزایمر هستند زندگی پر معنا و فعالی را دنبال می کنند. آنها هدفمند هستند و به هیچ وجه احساس نمی کنند که زندگی شان به پایان رسیده. تشخیص به موقع بیماری و انجام اقدامات لازم، نقش مهمی را در بهبودی فرد ایفا می کند. باید برای بیماران محیط مناسب و خدمات ویژه را فراهم آورید، از آنها حمایت کنید ، به فعالیت وادارشان کنید و شوق زندگی را در آنها بیدار سازید.
تصور غلط ۹ : تمام بیماران آلزایمری پرخاشگر و خشن هستند.
حقیقت: این بیماری بر روی هر فرد به صورت متفاوتی تاثیر می گذارد. از دست دادن حافظه و به وجود آمدن پرتی حواس اغلب نا امید کننده و ترس آور است. با آگاهی از بیماری و تغییر رفتار در مقابل بیمار می توان از واکنش های خشن و پرخاشگرانه اجتناب کرد.
تصور غلط ۱۰: بیماران آلزایمری متوجه وقایعی که در اطراف آنها رخ می دهد، نیستند.
حقیقت: بسیاری از افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند، نسبت به کلیه وقایعی که در اطراف آنها روی میدهد آگاهی دارند، اما عده ای نیز با این مسئله مشکل دارند.آلزایمر توانایی برقراری ارتباط و تشخیص وقایع روی داده را از بیماران سلب می کند، هر چند بر روی هر کس تاثیر متفاوتی می گذارد. واقعیت این است که بیماران آلزایمری همان انسان های سابق هستند و شما باید ملاحظه آنها را کرده و در مقابلشان با احترام رفتار نمایید.
خاتمه دادن به تصورات نادرست
آلزایمر یک نوع بیماری پیش رونده است و بسیار ویرانگر می باشد که به مرور زمان سلول های حیاتی مغز را نابود می کند. معمولا در افراد بالای ۶۵ سال بروز می کند، اما همچنین می تواند بزرگسالان را در سنین کمتر نیز نشانه رود. یک نفر از هر ۱۳ نفر کانادایی بالای ۶۵ سال دارای آلزایمر و یا سایر بیماری های ذهنی است. انجمن آلزایمر یک سازمان خیریه سلامتی است که همواره به بیمارانی که مبتلا به آلزایمر هستند کمک می کند.