دزدی به سبک هالیوود و اسپیلبرگ

این روز​ها بحث سرقت فیلمنامه در سینمای ایران داغ است، یک نویسنده جیرانی را به سرقت متهم کرده و نویسنده​ای دیگر علی رفیعی را.

این مساله البته فقط مختص ایران نیست، در کشور های دیگر هم نمونه​هایی از چنین مسائلی دیده می شود.

هالیوود هم از این قاعده مستثنی نیست، در بین کارگردانان هالیوود هم هستند کسانی که نامشان به چنین اتفاقاتی گره خورده است. یکی از این افراد استیون اسپیلبرگ است. اوسرقت ادبی را به مسئله‌ای هنری بدل کرده است.

نام فیلم	سال تولید	کارگردان	منبع ایده
«دروغگوی چاق گنده»	2000	شاون لوی	این فیلم نقدی است بر سرقت ادبی
«مسابقه مرگ»	2008	پل دبلیو.اس. اندرسون	فیلمنامه «Joust» نوشته آدام استون
«سال سگ»	2007	مایک وایت	«ما همه حیوان هستیم» نوشته لارا نایت‌لینگر، 2002
«باردار»	2007	جاد اپتو	کتاب غیرداستانی «باردار: اعترافات یک مادر» نوشته ربه‌کا اکلر، 2005
«سیریانا»	2006	استفن گاگان	فیلمنامه استفانی ورنیالت، 2002
«امپراتوری آسمان»	2005	ریدلی اسکات	«جنگجویان خدا: ریچارد شیردل و صلاح‌الدین در سومین جنگ صلیبی» نوشته جیمز رستن جونیور، 2001
«در جستجوی نمو»	2003	اندرو استنتن	کتاب کودکان «Pierrot Le Poisson Clown» پاسکال کامینا، 1995
«ویران کردن خانه»	2003	آدام شنک‌من	«دوراهی غیراخلاقی» نوشته مری فلاهرتی
«عکس یک ساعته»	2002	مارک رومانک	«لحظات جادویی» فیلم کوتاهی ساخته جان ورتل، 1996
«کافی»	2002	مایکل آپتد	«جابه‌جایی برابر» نوشته الیسن ترنر
«گمشده در فضا»	1998	استفن هاپکینز	«خانواده فضایی رابینسن» نوشته آی.بی. ملکور
«فول مانتی»	1997	پیتر کانه‌تو	«شب زنان» نوشته اندرو مکارتن و استفن سینکلر، 1987
«GROUNDHOG DAY»	1993	هارولد ریمیس	رمان «یک روز خوب» نوشته لئون آردن، 1981
«نابودگر»	1984	جیمز کامرون	داستان «سرباز» نوشته هارلن الیسن، 1964
«بیگانه»	1979	ریدلی اسکات	داستان کوتاه «Discord In Scarlet» 1939 و «سفر یک سگ فضایی» 1950 نوشته نوشته ای.ای. فن وگت
«نیش»	1973	جرج روی هیل	کتابی غیرداستانی نوشته شده در سال 1941

این روز​ها بحث سرقت فیلمنامه در سینمای ایران داغ است، یک نویسنده جیرانی را به سرقت متهم کرده و نویسنده​ای دیگر علی رفیعی را.

این مساله البته فقط مختص ایران نیست، در کشور های دیگر هم نمونه​هایی از چنین مسائلی دیده می شود.

هالیوود هم از این قاعده مستثنی نیست، در بین کارگردانان هالیوود هم هستند کسانی که نامشان به چنین اتفاقاتی گره خورده است. یکی از این افراد استیون اسپیلبرگ است. اوسرقت ادبی را به مسئله‌ای هنری بدل کرده است.

البته در هالیوود بحث سرقت ادبی پیگرد و البته جرایم سفت و سختی دارد، به همین خاطر اتفاقی که در این حوزه می​افتد، بیشتر به گرفتن ایده​های دیگران و ساخت فیلم بدون ذکر منبع ایده است. به قول دوروتی پارکر، نویسنده معروف: «تنها چیزی که هالیوود به آن اعتقاد دارد سرقت ادبی است.»

سرقت ادبی تجارتی بزرگ در هالیوود است و افرادی که در آن مشغول به کار هستند تخصصی ویژه در سرقت ایده‌های مختلف از سراسر دنیا دارند. سرقت از نقاط دورافتاده جهان این حسن را دارد که صاحب اصلی ایده از ساخته شدن فیلمی براساس ایده خود مطلع نمی‌شود. سرقت ایده افراد گمنام هم به دلیل عدم توانایی آنها در تامین هزینه دادگاه و وکیل رسما مسکوت می‌ماند.

البته مواردی که به عنوان سرقت ادبی ذکر شده‌اند بیشتر به عدم ذکر نام نویسنده یا منبع اصلی در تیتراژ فیلم برمی‌گردد و گاهی نویسنده ایده از ساخت فیلم آگاه بوده است.

جدول سرقت‌های سینمایی اسپیلبرگ

نام فیلم	کارگردان	سال تولید	مسئولیت اسپیلبرگ در فیلم	منبع ایده
«پیرپسر»	استیون اسپیلبرگ	فیلم تولید نشد و پروژه با ذکر منبع به دست اسپایک لی رسید	کارگردان	فیلمی به همین نام ساخته پارک چان-ووک محصول 2003
«بی‌مووی»	2007	استیو هیکنر	تهیه‌کننده	فیلمنامه «بی‌بلون» نوشته هنریک واگرن و پر اومائروس، 2002
«دیستربیا»	2005	دی.جی. کاروسو	تهیه‌کننده	«پنجره عقبی» نوشته کرنل وولریچ و ساخته آلفرد هیچکاک، 1954
«آنچه در زیر نهفته»	2000	رابرت زمه‌کیس	تهیه‌کننده	فیلمنامه پیرت فورد
«فرار جوجه‌ای»	2000	پیتر لرد و نیک پارک	تهیه‌کننده	«فرار از کلد دیچ» نوشته آلن دیویدسن، 1995
«آمیستاد»	1997	استیون اسپیلبرگ	کارگردان	«انعکاس شیرها» رمان باربارا چیس-ریبو، 1988
«توئیستر»	1996	یان دی‌بانت	تهیه‌کننده	فیلمنامه «باد را بگیر» نوشته استفن کسلر، 1989
«ای.تی.»	1982	استیون اسپیلبرگ	کارگردان	«بیگانه» نوشته ساتیا جیت‌رای، 1969
«آرواره‌ها»	1975	استیون اسپیلبرگ	کارگردان	«موبی دیک» نوشته هرمان ملویل، 1851

البته اسپیلبرگ تنها کسی نیست که دست به سرقت ایده زده است، کارگردان‌های معروفی چون اندرو استنتن، مایکل آپتد، جیمز کامرون، ریدلی اسکات و جرج روی هیل هم با سرقت ایده دیگران آشنا بوده‌اند.

نام فیلم	سال تولید	کارگردان	منبع ایده
«دروغگوی چاق گنده»	2000	شاون لوی	این فیلم نقدی است بر سرقت ادبی
«مسابقه مرگ»	2008	پل دبلیو.اس. اندرسون	فیلمنامه «Joust» نوشته آدام استون
«سال سگ»	2007	مایک وایت	«ما همه حیوان هستیم» نوشته لارا نایت‌لینگر، 2002
«باردار»	2007	جاد اپتو	کتاب غیرداستانی «باردار: اعترافات یک مادر» نوشته ربه‌کا اکلر، 2005
«سیریانا»	2006	استفن گاگان	فیلمنامه استفانی ورنیالت، 2002
«امپراتوری آسمان»	2005	ریدلی اسکات	«جنگجویان خدا: ریچارد شیردل و صلاح‌الدین در سومین جنگ صلیبی» نوشته جیمز رستن جونیور، 2001
«در جستجوی نمو»	2003	اندرو استنتن	کتاب کودکان «Pierrot Le Poisson Clown» پاسکال کامینا، 1995
«ویران کردن خانه»	2003	آدام شنک‌من	«دوراهی غیراخلاقی» نوشته مری فلاهرتی
«عکس یک ساعته»	2002	مارک رومانک	«لحظات جادویی» فیلم کوتاهی ساخته جان ورتل، 1996
«کافی»	2002	مایکل آپتد	«جابه‌جایی برابر» نوشته الیسن ترنر
«گمشده در فضا»	1998	استفن هاپکینز	«خانواده فضایی رابینسن» نوشته آی.بی. ملکور
«فول مانتی»	1997	پیتر کانه‌تو	«شب زنان» نوشته اندرو مکارتن و استفن سینکلر، 1987
«GROUNDHOG DAY»	1993	هارولد ریمیس	رمان «یک روز خوب» نوشته لئون آردن، 1981
«نابودگر»	1984	جیمز کامرون	داستان «سرباز» نوشته هارلن الیسن، 1964
«بیگانه»	1979	ریدلی اسکات	داستان کوتاه «Discord In Scarlet» 1939 و «سفر یک سگ فضایی» 1950 نوشته نوشته ای.ای. فن وگت
«نیش»	1973	جرج روی هیل	کتابی غیرداستانی نوشته شده در سال 1941

منبع: خبرآنلاین