ترک عادات ناپسند

روشهای مختلفی برای ترک عادات ناپسند وجود دارد که به برخی از مهمترین آنها اشاره می کنیم: 
روش پاسخهای متضاد
این روش، جزو روشهای مناسب ترک عادت محسوب می شود که بر پایه جایگزینی پاسخ تازه استوار است. باید ابتدا پاسخی را انتخاب کرد که با پاسخ نامناسب مغایرت داشته باشد و سپس آن را جانشین پاسخی که باید حذف شود کرد. برای ترک سیگار می توان از این روش استفاده کرد. به طور مثال هر زمان تمایل فرد سیگاری برای مصرف سیگار شدت یافت باید کمی آبنبات بخورد و یا چیزی بجود. 

روش خسته کردن
راه دیگر برای ترک عادت آن است که فرد را مجبور سازند عادت ناپسند را آنقدر تمرین کند تا خسته شود. هنگامی که این حالت به وجود آید، محرک نمی تواند پاسخ را ظاهر کند و در این زمان می توان پاسخهای دیگری را جایگزین پاسخ نامعقول کرد. مثلاً کسی که فرزند خود را در حال سیگار کشیدن می بیند، ممکن است او را مجبور کند که آنقدر سیگار بکشد تا حالت وازدگی در وی ایجاد شود. در این حالت سیگار باعث تهوع می شود. 
روش شکیبایی
در این روش محرک ایجاد کننده عادت نامناسب را به تدریج آشکار می کنند تا هنگامی که با قدرت کامل ظاهر می شود، پاسخ ناموافق از میان رفته باشد. فرض کنیم کودکی از سگها بترسد، ابتدا سگ کوچکی را در برابر کودک قرار می دهند که ممکن است کودک پاسخ مثبتی به حیوان دهد. به تدریج که سگ بزرگتر می شود، پاسخ مثبت بر جای می ماند تا این که ترس از سگ به کلی از بین برود. 
روش تغییر محیط
این روش نیز فرد را از محرک نامطلوب دور می کند. این روش در مواردی مفید است که اولاً رفتار نامناسب به وضعیت مشخصی شرطی شده باشد و ثانیاً دور کردن دایمی فرد از محیط، باعث از بین رفتن رفتار ناپسند شود. در ترک اعتیاد و ترک سیگار از این روش استفاده نمی کنند. معمولاً روانشناسان به افراد عصبی دور شدن از محیط زندگی معمولی را پیشنهاد می کنند؛ ولی، اگر کسی در محیط کار یا خانوادگی خود دستخوش ناکامی و تضادهای روحی باشد، با بازگشتن، مشکلات نیز بازگشت خواهند کرد. بهتر است زمانی که فرد از محیط تنش زا دور می شود و حالت آرامش پیدا می کند، روی روشهای سازگاری و حل و بررسی مشکل کار شود تا بتواند پس از بازگشت، با محیط سازش پیدا کند و تضادهای روانی او از بین برود و یا تخفیف یابند. 

نوشته ی دکتر مهدیار سعیدیان