زن ایرانی با مرد خارجی
گاها نبود اطلاعات کافی موجب ازدواج های شوم دختران معصوم ایرانی با اتباع دیگر کشورها می گردد از این روی نظری داریم به قوانین عقد و نکاح زن ایرانی با مرد خارجی ...طبق ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی ایران نکاح زن مسلمان ایرانی با مرد غیرمسلمان جائز نیست و براساس ماده۱۰۶۰ همین قانون ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی در مواردی هم که مانع قانونی نداشته باشد، موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت ایران است حتی دولت می تواند براساس ماده۱۰۶۱ قانون مدنی ازدواج بعضی مستخدمین و مأمورین رسمی و محصلین دولتی را با زنی که دارای تابعیت خارجی باشد موکول به اجازه مخصوص کند و الا هر فرد خارجی که بدون اجازه قانونی با زن ایرانی ازدواج کند به حبس تأدیبی از یک تا ۳سال محکوم خواهد شد. در این مبحث به قوانین و مقرراتی اشاره خواهیم کرد که به موجب آن بانوان ایرانی می توانند با مردان خارجی (غیرایرانی) ازدواج کنند. طبق ماده یک آیین نامه اجرایی زناشویی بانوان ایرانی با اتباع خارجی و در اجرای ماده۱۰۶۰ قانون مدنی به وزارت کشور اجازه داده شده است در صورت رعایت مقررات مربوطه به بانوان ایرانی اجازه ازدواج داده شود. این مقررات عبارتند از:
1- درخواست مرد و زن دائر بر تقاضای صدور پروانه اجازه زناشویی.
2- گواهینامه از مرجع رسمی کشور متبوع مرد دائر بر بلامانع بودن ازدواج او با زن ایرانی و به رسمیت شناختن این ازدواج در کشور متبوع خود، لازم به توضیح است، در صورتی که دریافت چنین گواهینامه ای برای مرد مقدور نباشد، وزارت کشور می تواند بدون دریافت مدارک فوق و در صورتی که زن متقاضی ازدواج راضی به آن باشد، پروانه زناشویی را صادر کند والا در صورتی که زن ایرانی خواهان این گواهینامه باشد، وزارت کشور حق ندارد چنین پروانه ای را صادر کند.
نکته مهمی که در رابطه با ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی مطرح است، مسأله دین مردان اتباع خارجی است زیرا طبق بند۳ این آیین نامه در صورتی که مرد متقاضی ازدواج با زن ایرانی غیرمسلمان و زن ایرانی مسلمان باشد، مرد متقاضی باید گواهی تشرف به دین مبین اسلام و یا استشهاد مربوط به آن را به وزارت کشور تقدیم کند والا ازدواج زن مسلمان ایرانی با مرد غیرمسلمان خارجی ممکن نخواهد بود. مسأله تشرف به دین مبین اسلام با مراجعه به مراجع یا علما و یا مراکز اسلامی و فرهنگی داخل و یا خارج از کشور امکانپذیر است.
3- علاوه بر موارد فوق مرد متقاضی ازدواج با زن ایرانی باید مدارک ذیل را نیز تقدیم وزارت کشور کند:
۱- گواهینامه ای مبنی بر اینکه مرد مجرد است یا متأهل از مراجع رسمی محلی یا مأمورین سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد در کشور اقامت زن.
۲- گواهی نداشتن پیشینه بد ومحکومیت کیفری از مراجع رسمی محلی یا مأموران سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد وهمچنین گواهی عدم سوءپیشینه کیفری از مراجع مربوط به کشور متبوعه زن (ایران) در صورتی که مرد بیگانه در ایران اقامت داشته باشد.
۳- گواهی از مراجع محلی یا مأموران سیاسی و کنسولی کشور متبوع مرد مبنی بر وجود استطاعت و توانایی مالی زوج و همچنین تعهد نامه ثبتی از طرف مرد دائر بر اینکه مرد بتواند هزینه و نفقه زن و اولاد (شامل خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه دارو و درمان وسایر موارد ضروری در زندگی) و هرگونه حق دیگری که زن نسبت به او پیدا کند را در صورت بدرفتاری یا ترک زوجه و طلاق پرداخت کند.
ضمناً وزارت کشور می تواند جهت رفاه حال زنان ایرانی برای حسن انجام وظایفی که طبق مقررات قوانین ایران مرد خارجی در قبال زن ایرانی دارد (مانند داشتن روابط حسنه و حسن سلوک و امثال آن در تمام مدت زناشویی و همچنین جهت اداره درست مالی زوجه و فرزندان تحت حضانت او و مسائل دیگری که ممکن است هنگام جدایی یا طلاق برای زن ایرانی پیش آید و یا برای پرداخت هزینه مراجعت همسر ایرانی مطلقه تا محل سکونت او به ایران تضمین های مناسب ولازم) را از شوهر خارجی مطالبه کند و مرد خارجی باید فرم هایی را که در این رابطه توسط وزارت کشور تهیه شده است پر کند و تضمین لازم را ارائه دهد.
در صورت رعایت مقررات فوق و اخذ تضمین های لازم ومناسب وزارت کشور به استانداری ها و فرمانداری ها و همچنین پس از کسب اجازه یا موافقت وزارت امورخارجه به بعضی از نمایندگان سیاسی و کنسولی ایران درخارج از کشور اجازه خواهد داد پروانه زناشویی زنان ایرانی با مردان خارجی را در محل مربوطه به صورت مستقیم صادر و سپس مراتب را جهت ثبت در دفاتر مخصوص ازدواج به ادارات ثبت احوال اعلام کنند.
نکته مهمی که در حقوق بین الملل خصوصی و در رابطه با ازدواج زنان ایرانی در خصوص تابعیت آنها بعد از ازدواج مطرح است، این است که بعضی از کشورها طبق قوانین خود بلافاصله تابعیت خود را به زن خارجی تحمیل می کنند که در اینجا به بعضی از آنها اشاره می کنیم، به عنوان مثال اگر زن ایرانی با مردی که تبعه یکی از کشورهای اتیوپی، اسپانیا، افغانستان و یا ایتالیا، بحرین، سنگال، سوئیس، سوازیلند، عربستان سعودی، قطر، ویتنام و یا یونان باشد، ازدواج کند، بعد از ازدواج بلافاصله تابعیت مرد خارجی به زن ایرانی تحمیل می شود. و طبق قوانین کشور متبوع مرد با او برخورد می کنند اما استثنائاتی نیز در این رابطه وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می کنیم به عنوان مثال طبق ماده۱۰ قانون تابعیت ایتالیا زن خارجی تابعیت شوهر خود را بعد از ازدواج تحصیل می کند مگر آنکه اقامتگاهش در خارج بوده و یا این اقامتگاه را به خارج انتقال دهد.
طبق قانون مربوط به تابعیت کشور بلژیک تابعیت بلژیکی به زن خارجی که با مرد بلژیکی ازدواج کند تحمیل می شود، مگر آنکه عدم پذیرش خود را ظرف مدت ۶ماه از تاریخ عقد ازدواج با تسلیم اظهار نامه ای اعلام کند. طبق ماده۷ قانون تابعیت بحرین مصوب۱۹۶۳ بانوان خارجی با موافقت مقامات امنیتی می توانند پس از دوسال به تابعیت دولت بحرین درآیند. در کشور سنگال نیز دولت این کشور حق دارد ظرف یکسال بعد از عقد، مخالفت خود را با تحمیل تابعیت مرد به زن اعلام کند. طبق ماده۶ قانون تابعیت کشور عربستان موافقت وزارت کشور در رابطه با تحمیل تابعیت مرد به زن پس از ازدواج ضروری است. طبق ماده۲۳ قانون تابعیت کشور ویتنام تابعیت این کشور به زن خارجی تحمیل می شود، مگر آنکه در حین انجام مراسم ازدواج طی اظهارنامه رسمی که توسط زن ارائه می شود، انصراف وی از قبول تابعیت ویتنام ارائه شود. در کشور یونان نیز چنین است که اگر زن نخواهد تابعیت شوهر را بپذیرد باید طی اظهارنامه رسمی مراتب تمایلش را مبنی بر حفظ تابعیت اصلی یعنی کشور خود را اعلام کند و الا در صورت عدم اعلام رسمی تابعیت شوهر به زن ایرانی یا هر زن خارجی تحمیل خواهد شد.
پس از طی این مراحل و کسب اجازه ازدواج از سوی مقامات صلاحیتدار دستورالعملی برای ثبت ازدواج اتباع خارجی با اتباع ایرانی وجود دارد که باید از سوی طرفین رعایت شود. این دستورالعمل می گوید اگر زن خارجی دارای دفترچه پناهندگی و یا گذرنامه و اقامت مجاز در ایران باشد، مراحل ثبت ازدواج از طریق نیروی انتظامی (امور اتباع خارجه) انجام و برای بانوی خارجی پس از ثبت قانونی ازدواج شناسنامه ایرانی صادر می شود، اما اگر طرف خارجی مردی باشد که بخواهد با زن ایرانی ازدواج کند که در این رابطه پروانه از طریق استانداری صادر می شود. به این صورت که مرد متقاضی ازدواج با زن ایرانی که دارای گذرنامه است بعد از حضور زوج و زوجه نزد کارشناس مربوطه گذرنامه مرد خارجی مورد بررسی قرار می گیرد و در صورتی که پاسپورت او دارای اعتبار بوده (منظور اعتبار ۴ساله یا ۵ساله پاسپورت است) و علاوه بر این شرط دارای اقامت مجاز در کشور ایران نیز باشد، به همراه سایر مدارک زوجه و فرمهای مربوطه که از سوی دوطرف متقاضی ازدواج پر و تکمیل شده باشد، پروانه زناشویی صادر می گردد.
لازم به توضیح است، پروانه زناشویی پس از بررسی دقیق کلیه مدارک و پرکردن فرمها و همچنین مکاتبه با اداره اطلاعات و نیروی انتظامی استان مربوطه و اخذ موافقت ادارات مذکور دائر بر بلامانع بودن این ازدواج با امضای استاندار که به نمایندگی از سوی وزیر کشور امضا می کند در ۷نسخه صادر می شود که برگ اول آن به متقاضی ازدواج با زن ایرانی تحویل می شود تا جهت اخذ پروانه اقامت ازدواجی به نیروی انتظامی استان مراجعه کند و پس از اخذ پروانه مذکور هر دو پروانه را یعنی پروانه زناشویی و پروانه اقامت ازدواجی را به عاقد رسمی ازدواج ارائه و عقد رسمی انجام می پذیرد. شش برگ دیگر نیز به مراجع مربوطه دیگر مانند اداره ثبت احوال، اداره اطلاعات و ادارات دیگر مثل وزارت خارجه، وزارت کشور و نیروی انتظامی ارسال خواهد شد و یک نسخه نیز در استانداری نگهداری می شود و بدین صورت، پس از طی این مراحل زن ایرانی به عقد و ازدواج مرد خارجی درمی آید. نکته ای که زنان ایرانی باید هنگام ازدواج با مردان خارجی از آن غفلت نکنند، این است که اگر مرد خارجی قبلاً ازدواج کرده باشد، باید برای ازدواج مجدد سند قانونی طلاق و یا فوت همسر اول خود را ارائه کند و گواهی مجرد بوده خود را از سفارت یا کنسولگری کشور خود ارائه دهد، مگر آنکه مرد خارجی متقاضی ازدواج پناهنده بوده و چون شخص پناهنده هیچ گونه رابطه ای با سفارت کشور خود ندارد لذا ارائه گواهی تجرد و امثال آن در خصوص چنین شخصی منتفی است. مراجع صلاحیتدار ایرانی موظف هستند به جای مدارک مذکور تعهدی از زوجه بگیرند که استانداری هیچ گونه مسؤولیتی در قبال عواقب بعدی این ازدواج نخواهد داشت و در صورتی که مرد متقاضی ازدواج با زن ایرانی که پناهنده است، دارای همسر قبلی بوده باشد عواقب آن بر عهده زوجه ایرانی است که این ازدواج را پذیرفته است. در پایان این مقاله لازم است به چند نکته ضروری اشاره کنیم:
ازدواج امر ساده ی نیست و بزرگان همیشه گفته اند باید با کسی پیمان زناشویی ببندیم که با فرهنگ و روحیات ما آشنا باشد و گاها شهر به شهر هم این مشخصات را دارا نمی باشند بخش عمده ایی از طلاقها به خاطر نبود فرهنگ مشترک است و در درجه اول تفاوت محل رشد زن و مرد . این موارد در مورد همسران ایرانی بود حالا شما فرض کنید زبان و کشور هم تفاوت کند آنوقت به تاریکی مسیری که پا می گذارید بیشتر آگاه خواهید شد باید متوجه عاقبت تیره این راه بود اندیشمند برجسته ایی نظیر ارد بزرگ می گوید : کسی که هنگام انتخاب همسر، یکه تازی می کند و سخن ریش سفیدان را به هیچ می گیرد بارها و بارها با اشک، رخش را خواهد