اسرار شگفت انگیز درباره زنبور عسل

دانشمندان با دستیابی به مدارک و شواهدی درباره رفتار اجتماعی تکامل یافته در زنبور عسل و حس بویایی قوی این حشره و زیستگاه های اولیه این گروه از حشرات در آفریقا به اسراری شگفت انگیز و جالب توجه در خصوص رمز و توالی ژنتیکی این موجود پی برده اند.

زنبور عسل با نام علمی Apis mellifero ، پس از کرم میوه و پشه ، سومین حشره ای است که نقشه ژنوم (همه کروموزوم های گوناگون در هسته سلولهای یک گونه) آن ترسیم شده است. زنبور عسل از روند رشد کمتری نسبت به دیگر حشرات برخوردار است ، در حالی که در این حشره ژنهای بیشتری که در حس بویایی نقش دارد ، شناخته شده است.
طرح مطالعه ژنوم زنبور عسل زمینه های متعددی از تحقیقات روی این حشرات به منظور بهبود وضعیت کشاورزی ، توسعه تحقیقات زیست شناسی و حفظ سلامت انسان ها را پیش روی محققان قرار داده است. همچنین با توجه به ساختار اجتماعی تکامل یافته در میان دهها هزار زنبور کارگری که تحت فرماندهی یک زنبور ملکه قرار گرفته اند ، مطالعه نقشه ژنوم زنبور عسل می تواند زمینه مناسبی برای توسعه مطالعات و تحقیقات درباره عوامل ژنتیکی مرتبط با رفتارهای اجتماعی به حساب بیاید.
طول عمر زنبور ملکه یک برابر زنبورهای کارگر است و ملکه روزانه حدود 2000 تخم می گذارد. برخلاف مغز بسیار کوچک این حشره ، توانایی شناخت ، یادگیری و آموزش تداعی کردن ، رنگ ، شکل و بوی گلها با غذا از خصوصیات آشکار زنبور عسل است که توانایی تلاش و جستجو در مزارع و گلزارها را افزایش می دهد.
دانشمندانی که لکه های ژنتیکی یافت شده در ژنوم زنبور عسل را مطالعه کرده اند، دریافته اند که منشائ زنبور عسل در قاره آفریقا بوده است و این حشره در جریان مهاجرت های دیرین و کهن به قاره اروپا راه یافته است. تعداد ژنهای مرتبط با حس شامه یا بویایی در زنبور عسل بیش از تعداد ژنهایی است که در چشایی نقش دارند.
همچنین در این حشره تعداد ژنهایی که در مصونیت و ایمنی آن نقش دارند، در مقایسه با کرم میوه و پشه کمتر است. زنبور عسل برای شناسایی جنس ، نوع و سن دیگر زنبورها از فرومون ها استفاده می کند. فرومون ها موادی هستند که به وسیله غدد بدن ترشح می شوند. پی بردن به توالی DNA در ژنوم گام مهمی در پاسخ به پرسشهای مطرح در خصوص تکامل اجتماعی به حساب می آید و به چراهایی درباره عوامل ژنتیکی موثر در شکل گیری رفتارهای گروهی در زندگی حشرات پاسخ می گوید.